मार्च १४ पासून मित्रमंडळ वार्ता जानेवारी १६ पर्यंत

                                           मित्रमंडळ वार्ता

१३ मार्च १४ रोजी आश्विनी हॉटेल येथे पार्किन्सन्स मित्रमंडळाची सभा आयोजित केली होती.पुण्यात अवेळी आलेला आणि  कोसळणारा पाउस, आश्विनी हॉटेलसमोर काम चालू असल्याने बंद असलेले रस्ते यांची तमा न बाळगता.४५ सभासदांनी हजेरी लावली.
श्री टी.एस. अरुणाचलम,डॉक्टर एस.जी.कास्थेडीकर,श्री सुधीर वकील या DBS (Deep Brian Stimulation ) शस्त्रक्रिया झालेल्या शुभार्थिनी आपले अनुभव सांगितले.आतापर्यंत अशी शस्त्रक्रिया झालेल्या ८ व्यक्तींच्या संपर्कात मंडळ आले.पण प्रयत्न करूनही अनुभव शेअर करण्यास कोणी येऊ शकले नव्हते.प्रसिद्ध न्यूरोसर्जन चारू आपटे यांचे शस्त्रक्रियेची माहिती देणारे व्याख्यान आयोजित केले होते पण प्रत्यक्ष लाभार्थीचा अनुभव ऐकणे त्यांच्यातला फरक पाहणे याबाबत सर्वांनाच औत्सुक्य होते.या तीघानीही आपली श्स्त्राक्रीयेपुर्वीची परिस्थिती आणि नंतरची परिस्थिती याची माहिती दिली श्रोत्यांच्या शंकाना उत्तरे दिली शस्त्रक्रिया झालेल्यांना परस्पर अनुभवांची देवाणघेवाणही करता आली.ज्याना शस्त्रक्रिया करावयाची आहे त्यांच्यासाठी ही पर्वणीच होती.चर्चा इतकी उपयुक्त होती की, आशा रेवणकर यांचे ठरलेले व्याख्यान त्यांच्याच सूचनेनुसार पुढे कधीतरी ठेवण्याचा विचार करण्यात आला.सभेला उपस्थीत नसलेल्या आणि परगावच्या सभासदांसाठी तिघांनीही लिखित स्वरूपात आपले अनुभव देण्याचे कबुल केले.
निवेदन
 १३ मार्च रोजी  श्री टी.एस. अरुणाचलम,डॉक्टर एस.जी.कास्थेडीकर,श्री सुधीर वकील या DBS (Deep Brian Stimulation ) शस्त्रक्रिया झालेल्या शुभार्थिचे  अनुभवकथन खूपच रंगले त्यामुळे आशा रेवणकर यांचे शुभंकर शुभार्थी परस्पर संबंधावर हे नियोजित व्याख्यान होऊ शकले नाही.ते व्याख्यान
गुरुवार  दिनांक  ८ मे रोजी होणार आहे.
१३ एप्रिलच्या जागतिक पार्किन्सन्स दिवस समारंभात
कृपया सर्वांनी उपस्थित राहावे.

स्थळ : हॉटेल आश्विनी,नवीपेठ,बँक ऑफ महाराष्ट्र च्या मागे,
लालबहाद्दूर शास्त्री रोड,पुणे३०
वेळ : दु ४ वाजता.
                                   जागतिक पार्किन्सन्स दिवस मेळावा वृत्त

                                     दिनांक १३ एप्रिल रोजी लोकमान्य सभागृह, केसरी वाडा येथे जागतिक पार्किन्सन्स दिनानिमित्त मेळावा आयोजित केला होता.कार्यक्रमास २०० ते २५० शुभंकर शुभार्थी आणि हितचिंतक उपस्थित होते.सातारा,मुंबई,धुळे,उंब्रज अशा महाराष्ट्रातील इतर भागातूनही शुभंकर, शुभार्थी आले होते.
                                कार्यक्रमाची सुरुवात' हमको मनकी शक्ती देना' या प्रार्थनेने झाली.राजीव ढमढेरे,वसुधा बर्वे आणि प्रज्ञा जोशी या शुभार्थी कडून अनुपमा करमरकर यांनी ही प्रार्थना बसवून घेतली.सविता ढमढेरे आणि शोभना तीर्थळी या शुभांकरानीही त्याना साथ दिली.
                                 या नंतर मंडळाचे संस्थापक सदस्य श्री.शरच्चंद्र पटवर्धन यांनी प्रास्ताविक केले.आपल्या मनोगतात त्यांनी पार्किन्सन्स मित्रमंडळाच्या भविष्यकालीन योजना,शुभंकर व  शुभार्थीकडून अपेक्षा व्यक्त केल्या.
                               शुभार्थींच्या नृत्याविष्कार हे मेळाव्याचे आकर्षण होते..गेली तीन वर्षे 'ऋषिकेश सेंटर फॉर कंटेंपररी डान्स'चे ऋषिकेश पवार हे पीडी शुभार्थीवर विनामूल्य नृत्योपाचाराचा प्रयोग करत आहेत.त्याची उपयोजिता सिद्ध होत आहे.पवार व त्यांच्या तन्वीवपियुषा या सहकार्यांनी सुरुवातीच्या वार्मअप व्यायामात उपस्थित प्रेक्षकानाही सहभागी करून घेतले.'ऐरणीच्या देवा तुला'गाणे सुरु झाल्यावर त्या तालावर  श्रोत्यांनीही  ताल धरला नृत्यातील. मुद्रा,बोल यानंतर 'हवाके साथसाथ' या गीताने नृत्य सादरीकरणाचा शेवट झाला.टाळ्यांच्या कडकडाटात प्रेक्षकांनी शुभार्थींचे कौतुक केले.नृत्याविष्कारात प्रज्ञा जोशी, विलास जोशी, सुरेखा रोकडे,विनया दीक्षित,सुलोचना  दीक्षित,श्री आपटे,दिलीप कुलकर्णी,दुर्गा शेंडे,विजय देशपांडे,श्री व सौ.साने,शरद सराफ,अश्विनी दोडवाड,पांडुरंग कोंडभोर.या शुभंकर,शुभार्थिनी भाग घेतला होता.कार्यक्रमाचे अध्यक्ष डॉक्टर पंड्या यांनीही आपल्या भाषणात या उपक्रमाचे कौतुक केले.
                            यानंतर मंचावर अध्यक्ष डॉक्टर सुनील पंड्या,डॉक्टर शशिकांत करंदीकर,आणि शरच्चंद्र पटवर्धन याना पाचारण करण्यात आले.डॉक्टर सुनील पंड्या यांची डॉक्टर शशिकांत करंदीकर यांनी ओळख करून दिली.अध्यक्षांच्या हस्ते स्मरणिकेचे प्रकाशन झाले.डॉक्टर पंड्या हे न्यूरोसर्जन असल्याने त्यांच्या व्याख्यानात त्यांनी पीडीवरील शास्त्रक्रीयांबाबत माहिती दिली.थेलेमोटोमी या शस्त्रक्रियेची सुरुवात अपघाताने झाली.या शस्त्रक्रियेत मेंदूतील काही भाग डॅमेज केला जाई.शस्त्रक्रिया झाल्यावर सुरुवातीला चांगले वाटते.पण काही काळानंतर याची उपयुक्तता कमी होते असे लक्षात आल्याने ही पद्धत मागे पडली.सध्या DBS (डीप ब्रेन स्टीम्युलेशन) ही शस्त्रक्रिया प्रचलित आहे.यात डॅमेज न करता स्टीम्युलेट केले जाते.या शस्त्रक्रियेला लागणारी साधने आयात करावी लागतात. त्यामुळे ही शस्त्रक्रिया थोडी महागडी.आहे.स्टेमसेलवर प्रयोग चालू आहे.सैद्धांतिक पातळीवर हे ठीक असले तरी प्रत्यक्षात हे सिद्ध झालेल नाही.वेळेअभावी श्रोत्यांच्या काहीच प्रश्नाना त्यांनी उत्तरे दिली.शस्त्रक्रियेचा सक्सेस रेट किती आहे? या प्रश्नाला त्यांनी मी स्वत:ही शस्त्रक्रिया करत नाही पण जे करतात त्यांच्याशी नेहमी चर्चा होते असे सांगितले.त्यावरून लहान वयात शस्त्रक्रिया झाल्यास सक्सेस रेट जास्त आहे. आणि सत्तरी नंतर झाल्यास तो कमी आहे असे सांगितले.
              आपल्या भाषणात पुढे ते म्हणाले,पूर्वी डॉक्टर सांगतील तेच ऐका असायचे पण शुभार्थींच्या नृत्याने, इतर मार्गानेही काही होऊ शकते हे दाखवून दिले.नृत्यात सहभागी शुभार्थींच्या हालचालीना मर्यादा होत्या. पण फिनालेमध्ये त्यावर मात करून हालचाली बसवल्या होत्या. या प्रयत्नासाठी ऋषिकेश अभिनंदनास पात्र आहे.आता कुटुंबातील एखादी व्यक्ती केअरटेकर न राहाता स्वमदतगट, ऋषिकेशसारख्या व्यक्तीही हे काम करत आहेत.एकटेपणा त्यातून नैराश्य आणि त्यामुळे पीडीत वाढ यावर या सर्वामुळे मात होऊ शकेल.               
              डॉक्टर पंड्या याना मुंबईला जायचे असल्याने ते पूर्णवेळ थांबू शकणार नव्हते.त्यांनी मंच सोडल्यावर अंजली महाजन,संजीवनी आठले या शुभंकर आणि मोरेश्वर काशीकर,जयश्री बर्वे, आणि बी.के.चौगुले या शुभार्थींनी अनुभव कथन केले.या सर्वांची पीडीसह सकारात्मक वाटचाल सर्वाना प्रेरणा देऊन गेली.
             कार्यक्रमात मित्रमंडळाच्या वेबसाईट बाबत व त्यावरील बातमी पत्राबद्दल माहिती सांगण्यात आली.वेबसाईटवर काय असेल, शुभंकर आणि शुभार्थी यासाठी कोणती मदत करू शकतील हेही सांगण्यात आले.  
             कार्यक्रमाचे सूत्र संचलन आशा रेवणकर यांनी केले शोभना तीर्थळी यांनी आभार मानले.प्रार्थनेने कार्यक्रमाची सांगता झाली पुढे अर्धा तास परस्पर चर्चा ओळखी करून घेणे यासाठी ठेवला होता.त्याचा सर्वांनी पुरेपूर लाभ घेतला.
            दरवर्षीप्रमाणे याही वर्षी स्मरणिका सर्व शुभार्थींना मोफत देण्यात आल्या.

वृत्तांत - पार्किन्सन्स मित्र मंडळ मासिक सभा दि. ८/५ १४ शुभार्थी (Patient ) व शुभंकर (Care giver )यांच्यातील समन्वय : वरील विषयावर सौ. विजयालक्ष्मी रेवणकर यांनी प्रेक्षकांशी संवाद साधला. सौ रेवणकर या मंडळाच्या एक तळमळीच्या कार्यकर्त्या आहेत व त्या स्वत: एक शुभंकरही आहेत. त्या M. A; M.Ed.( English ) असून १८ वर्षे त्यांनी प्राध्यापक म्हणून काम केले आहे. त्या कन्नड, मराठी, व इंग्लिश या भाषांच्या प्रस्थापित भाषांतरकारही आहेत. अत्यंत सोप्या भाषेत व म्रुदु आवाजात त्यांनी श्रोत्यांशी सुसंवाद साधला व त्यांना बोलतेही केले. व्यक्ति तितक्या प्रकृती. प्रत्येक माणूस हा स्वतंत्र व्यक्तिमत्वाचा असतो. त्याचप्रमाणे प्रत्येक पी डी पेशंट हा सुद्धा वेगवेगळा असतो. काही समायिक गोष्टी सोडल्या तर प्रत्येकाची लक्षणे, त्यांना होणारे त्रास हेही वेगवेगळे. त्यांची शारीरिक धारणा वेगवेगळी असते. त्यामुळे साहजिकच त्यांना लागणारी औषधेही वेगवेगळी असतात. प्रत्येकाचे स्वभावही वेगळे असतात. त्यामुळे शुभार्थी व शुभंकर यांनी एकमेकांना समजून घेतले पाहिजे. त्यांच्यात चांगला समन्वय असला पाहिजे. तसे झाले तर शुभार्थी व शुभंकर दोघांचे जीवन आनंददायी होण्यात कोणताच अडथळा येऊ शकत नाही. दोघेही आपापल्या आजारांवर व समस्यांवर सहजपणे मात करू शकतील. पीडीमुळे शुभार्थींना नैराश्य आलेले असते त्यातून त्यांना बाहेर काढणे व पुन्हा कोणत्याही कारणांने नैराश्य येऊ न देणे हे शुभांकाराचे आद्य कर्तव्य आहे. त्यात यशस्वी झाल्यावर इतरही सर्व गोष्टी सुकर होतात. छोटया छोटया चांगल्या कामाबद्दलही एकमेकांनी एकमेकांचे कौतुक करायला हवे. आणखी अनेक चांगल्या गोष्टी करण्यास प्रोत्साहन द्यायला हवे. या सर्व गोष्टी प्रत्येक वेळी बोलूनच दाखवाव्या लागतात असे नाही. बोलण्याबरोबरच हसणे, कटाक्ष, व इतरही काही हालचालींनी (body language), हावभावांनी त्या व्यक्त करता येतात. कोणी कोणाला दुखवू नये, टाकून बोलू नये. क्वचित कधी तसे घडले व नंतर ते आपल्या लक्षात आले तर त्याबद्दल खेद व्यक्त करावा, गरज वाटल्यास माफीसुद्धा मागावी. त्यामुळे गैरसमज दूर होतात. क्षणिक अबोलाही मोकळा होतो. आपल्या सद्यस्थितीतील क्षमता ओळखून व आपला आवाका लक्षात घेऊनच कार्यक्रमांची आखणी करावी म्हणजे आपण त्यात हमखास यशस्वी होतो हे लक्षात ठेवावे. काम करायला लागणाऱ्या पूर्वीच्या व आत्ताच्या वेळेचे योग्य मूल्यमापन करून कामासाठी पुरेश्या वेळेचे नियोजन करावे. आपल्या छंदांना पूर्वी वेळ मिळाला नसेल तर पुन्हा त्यात गुंतवून घ्यावे. काही नवीन छंदही लावून घ्यावे उदा. चित्रकला, गाणे, वाद्ये वाजविणे. हे छंद पुन्हा शिकण्यातही खूप आनंद मिळतो. वरील सर्व गोष्टींसाठी त्यांनी आपल्यातीलच अनेक शुभार्थींची उदाहरणे दिली व त्यांना त्याचा कसा फायदा झाला तेही सांगितले. पीडीबरोबर इतरही काही व्याधी असू शकतात. त्याकडे दोघांनीही जाणीवपूर्वक लक्ष ठेवायला हव. पथ्यपाणी, औषधे, त्यांच्या वेळा, डोस याच्याकडे विशेषत: शुभांकाराने जास्त लक्ष द्यायला हवे. सर्व श्रोत्यांना सौ रेवणकरांचे भाषण /मार्गदर्शन खूपच आवडले. अनेक शुभार्थींनी व शुभांकारांनी आपापले विचारही व्यक्त केले निवेदन गुरुवार दिनांक १२जुन रोजी पार्किन्सन्स मित्रमंडळाची सभा आयोजित केली आहे. पार्किन्सन्स मित्रमंडळाची विना मोबदला वेबसाईट तयार करणारे श्री अतुल ठाकूर हे उपस्थित राहणार आहेत. श्री.श्रीकांत साने हे  'विडंबन व विनोदी काव्याची मिसळ' हा कार्यक्रम सदर करणार आहेत. रोजच्या चिंता आणि काळज्या यातून बाहेर काढून मनाला आंनद देणारा रोजच्या आयुष्यातील प्रसंगावर आधारित असा हा विडंबन व विनोदी गाण्याचा कार्यक्रम असेल. सहकलाकार- सदानंद भिडे,सौ.मीरा भिडे,सौ.मृणाल साने,मंजिरी साने. कृपया सर्वांनी उपस्थित राहावे. स्थळ : हॉटेल आश्विनी,नवीपेठ,बँक ऑफ महाराष्ट्र च्या मागे, लालबहाद्दूर शास्त्री रोड,पुणे३० वेळ : दु ४.३०वाजता. वृत्तान्त पार्किन्सन्स मित्र मंडळ मासिक सभा दि १२/६/१४
दिनांक १२ जून रोजी आश्विनी हॉटेल येथे पार्किन्सन्स मित्रमंडळाची सभा आयोजित केली होती. नेहमीच्या प्रथेप्रमाणे प्रार्थनेने सभेला सुरुवात झाली.सौ.शोभना तीर्थळी यांनी स्वागत व प्रास्ताविक केले; तसेच मित्रमंडळाची वेबसाईट तयार करणारे श्री अतुल ठाकूर खास मित्रमंडळाला भेट देण्यास आणि  pmmp.anubandh.org या संकेतस्थळाची माहिती व उद्देश सांगण्यासाठी आले होते.त्यांची ओळख करून दिली. यानंतर 'विडंबन व विनोदी काव्याची मिसळ' या नियोजित कार्यक्रमाला सुरुवात झाली. सौ अंजली  महाजन यांनी कार्यक्रम सादर करणारे श्रीकांत साने,सदानंद भिडे,सौ.मीरा भिडे, सौ मृणाल साने यांची ओळख, काव्यात करून दिली. सतत औषधोपचार,व्यायाम यांचे डोस घ्यावे लागणार्‍या शुभंकर शुभार्थीना ही मिसळ चांगलीच रुचकर वाटली.नेहमी ऐकल्या जाणार्‍या मराठी,हिंदी गीतांच्या चालीवर गीते होती.हार्मोनियम आणि माईक अशा .अत्यंत कमी साधन सामग्रीत या चौघानीही गीते सादर केली.नावात काय आहे, पतीपत्नीचे सवाल जवाब,साठाव वरीस धोक्याच अस खुलवून सांगता सांगता नातवाच्या मिठीन ते  सुखाच होत हे घेतलेलं वळण,पथ्य,व्यायाम आजार गोळ्या अशा सर्वांच्याच जिव्हाळ्याचे विषय विनोदातून सांगण यामुळे सकारात्मक दृष्टिकोन निर्माण होण्यास मदत झाली.उपस्थितांनी अनेक गाण्याना टाळ्यांनी ठेका दिला.काही गाण्याना वन्समोअरही दिला.अंजली महाजन यांनी विविध विनोदी उखाणे घेऊन कार्यक्रमाची रंगत वाढवली.श्री.सदानंद भिडे यांनी खुमासदार शैलीत सूत्रसंचालन केले. मध्यंतरामध्ये चहापान झाले आणि सुनील मेहेर या केमिस्टनी  सवलतीत घरपोच सर्वप्रकारची  औषधे देण्याच्या आपल्या योजनेची माहिती दिली. शेवटी श्रोत्यांच्या विनंतीवरून सौ मृणाल साने  यांनी 'रामका गुणगान करिये' हे गीत सुरेल आवाजात गायिले. 'तुझ्या गोळ्या माझ्या गोळ्या ' हे अशा भोसले आणि सुधीर फडके यांच्या आवाजातील गीतावरील विडंबनाचा न आलेल्या शुभार्थीनाही  आंनद घेतायावा यासाठी ते  वृत्तांतामध्ये द्यावे अस अनेकानी आवर्जून सांगितल्याने ते गीत देत आहे.                           तुझ्या गोळ्या माझ्या गोळ्या                             गुंफू गोळ्यांच्या माळा                            कुठली गोळी किती वेळा                            लक्षात ठेऊ सार्‍या वेळा / धृ                                                                   तुझी पिवळी माझी निळी गंमत आहे ही सगळी. लिहून ठेऊया गोळी नि गोळी नाहीतर होईल घोटाळा./१/                              तुझी बीपीची अन डायबेटीसची                              माझी मोठी कॅपसुल कॅल्शियमच                                                                          तुझी जेवणा आधीची माझी नंतरची                             विसरून गेलो तर भोगा कळा  /२/ बघुनिया सार्‍या गोळ्या हसतील सगळे खळाखळा येतील यांच्याही वेळा तेंव्हा रडतील तेही घळाघळा /३/                                                   निवेदन                            गुरुवार  दिनांक १०/७/२००१४ रोजी पार्किन्सन्स मित्रमंडळातर्फे सभेचे आयोजन केलेहे आहे.   डॉक्टर रोहिणी पटवर्धन ' वैद्यकीय इच्छापत्र 'या विषयावर व्याख्यान देणार आहेत.कृपया सर्वांनी उपस्थित राहावे व व्याख्यानाचा लाभ घ्यावा. स्थळ : हॉटेल आश्विनी,नवीपेठ,बँक ऑफ महाराष्ट्र च्या मागे, लालबहाद्दूर शास्त्री रोड,पुणे३० वेळ : दु ४ वाजता.                वृत्तांत - पार्किन्सन्स मित्र मंडळ मासिक सभा दि. १० -७ - २०१४                       गुरुवार  दिनांक १०/७/२००१४ रोजी डॉक्टर रोहिणी पटवर्धन यांचे वैद्यकीय इच्छापत्र या विषयावर व्याख्यान झाले.फरासखान्याजवळ झालेल्या बॉम्बस्फोटाचे वृत्त ऐकून शुभंकर शुभार्थिच्या उपस्थितीबद्दल शंका निर्माण झाली होती.पण या घटनेचा उपस्थितीवर परिणाम झाला नाही. प्रार्थनेने कार्यक्रमाला सुरुवात झाली.रेखा आचार्य या शुभार्थिनी, रोहिणी पटवर्धन यांची ओळख करून दिली. रोहिणी पटवर्धन परिचय १८ वर्षे एम.आय.टी.कनिष्ठ महाविद्यालयाच्या प्राचार्य म्हणून काम करीत आहेत.त्यापूर्वी १५ वर्षे एस.पी.कॉलेजमध्ये कॉमर्स विषयात अध्यापन केले.पत्रकारिता विषयात पदवी मिळवली.टाटा इन्स्टिट्यूट ऑफ सोशल सायन्सेस येथे जेरंडॉलॉजीमध्ये पदविका केली.दूरदर्शनवरील जाहिरातीचा समाजावर परिणाम या विषयात एम.फिल.तर वृद्धाश्रमांचे व्यवस्थापन या विषयात पीएचडी मिळवली.वाढत्या वयाच्या समस्या या विषयाचा त्यांनी सखोल अभ्यास केला आहे.आकाशवाणीवर वृत्तनिवेदक म्हणून काम केले आहे.हंस,रोहिणी,किर्लोस्कर, स्त्री, मिळून सार्‍याजणी या मासिकांत;लोकसता, केसरी,महाराष्ट्र टाइम्स अशा विविध वृत्तपत्रात लेखन केले आहे.अनेक सामाजिक संस्थांच्या त्या विश्वस्त आहेत. रोहिणीताईनी सुरुवातीला बदलाला स्वीकारण्याची पार्किन्सन्स मित्रमंडळात जी सामुहिक शक्ती दिसली, त्याबद्दल सामाधान व्यक्त केले. आजाराचा, बदलाचा स्वीकार,.इतरांवर थोडफार अवलंबून राहावं लागल तर त्याबाबत अवघडलेपण वाटू न देण आणि स्वत:ही आवश्यक तितके प्रयत्न करण या गोष्टींच महत्व विविध उदाहरणे देऊन पटवत आजाराशी दोस्ती करा असे सांगितले.आरोग्य सेवेच झालेलं व्यवसायीकरण, आजाराचा वाढता खर्च,वाढती वयोमर्यादा हे लक्षात घेता वैद्यकीय इच्छापत्राचे(Living will )महत्व सांगितले.. शरीर ही आपली संपत्ती असल्याने त्याबाबत काय करावे हा अधिकार आपला आहे तो वापरला पाहिजे आणि जे वाटते ते लिखित स्वरूपात ठेवल्यास पुढच्या पिढीचा शारीरिक मानसिक आर्थिक त्रास वाचतो असा एक विचार प्रवाह आहे. यावर टीका करणारे आणि याला विरोध करणारेही आहेत. हा विचार भारतात नव्याने रुजत आहे.नॉर्वे स्वीडन,जपान इत्यादी देशात याबाबतचा कायदा आहे. भारतात मात्र तसा नाही.त्यामुळे  रजिस्टर करता येत नाही.परंतु लेखी लिहून त्यावर नोटरी आणि दोघांच्या सह्या घेऊ शकतो यामुळे नातेवाइकांत याबाबत मतभेदाला जागा राहात नाही.पंचाहत्तरी, सहस्त्रचंद्रदर्शन अशा कार्यक्रामात याबद्दल जाहीरपणे सांगावे.असे सुचविले.हा विचार सुरु होण्यापूर्वीच प्रभाकर पाध्ये यांच्या पत्नी कमला पाध्ये यांनी मेंदू काम करेनासा झाल्यास पुढे कोणतेही उपचार करू नयेत असे फॅमिली डॉक्टरांसमोर सांगितले होते..इतरही अनेक उदाहरणे देत वैद्यकीय इच्छापत्राचे महत्व पटवले. यानंतर श्रोत्यांनी याबाबत अनेक प्रश्न विचारले. त्याची रोहिणीताईनी समर्पक उत्तरे दिली. कार्यक्रमास मुद्दाम उपस्थित राहिलेल्या डॉक्टर शशिकांत करंदीकरांनी  अ‍ॅसकॉपनी इछ्यापत्राप्रमाणे इतर अनेक विषयावर वृद्धांसाठी छोटया पुस्तिका केल्या असल्याची माहिती सांगितली. रोहिणीताईंच्या भाषणानंतर फिजिओथेरेपी मध्ये पदव्युत्तर अभ्यास करणार्‍या केतकी करंदीकर यांनी पार्किन्सन्सवर संगीताद्वारे उपचार या आपल्या अभ्यास विषयासंबंधी माहिती सांगितली आणि प्रयोगासाठी शुभार्थीना मदत करण्याची विनंती केली. सभेत संवाद पत्रिका काढण्यात येणार असल्याचे आणि ती पोष्टाने घरी पाठवणार असल्याचे जाहीर करण्यात आले.चहापानानंतर सभा समाप्त झाल निवेदन  जुलै महिन्याची 'संचार' ही संवाद पत्रिका प्रसिद्ध झाली. सर्व शुभार्थीना पोष्टाने पाठविली आहे.याशिवाय वेबसाईट pmmp.anubandh.org वरही पाहू शकता.   गुरुवार  दिनांक १४- ८ - १४ रोजी पार्किन्सन्स मित्रमंडळाची सभा आयोजित केली आहे.  रामचंद्र दसवडकर हे पार्किन्सन्ससाठी अ‍ॅक्युप्रेशरचे प्रात्यक्षिक दाखविणार आहेत.  स्वमदतगटात सभासदातील  परस्पर संवाद महत्वाचा आहे. अनुभव, विचाराची देवाण घेवाण,बोलून मोकळ होण याची नितांत गरज असते.हे लक्षात घेऊन यावेळच्या सभेत असा संवाद साधण्याची संधी उपलब्ध केली आहे. स्थळ : हॉटेल आश्विनी,नवीपेठ,बँक ऑफ महाराष्ट्र च्या मागे, लालबहाद्दूर शास्त्री रोड,पुणे३० वेळ : दु ४ वाजता.                             वृत्तांत - पार्किन्सन्स मित्र मंडळ मासिक सभा दि. १४ - ८ - २०१४ गुरुवार  दिनांक १४- ८ - १४ रोजी पार्किन्सन्स मित्रमंडळाने हॉटेल आश्विनी येथे सभा आयोजित केली होती. सुरुवातीला रामचंद्र करमरकर यांनी देणे समाजाचे या सामाजिक संस्थांचे कार्य समाजासमोर आणणार्‍या आर्टीस्ट्री आयोजित प्रदर्शनाची माहिती सांगितली.१२,१३,१४ सप्टेंबर रोजी होणार्‍या या प्रदर्शनात पार्किन्सन्स मित्रमंडळ सहभागी होणार आहे. यानंतर  रामचंद्र दसवडकर यांनी  पार्किन्सन्ससाठी अ‍ॅक्युप्रेशरवर  प्रात्यक्षिकासह माहिती  दिली..त्यांनी हात व पाय यावर अ‍ॅक्युप्रेशरचे पॉइंट दाखविणारी आकृती असलेली पत्रके दिली होती त्यामुळे.त्यांचे विवेचन समजणे सोपे गेले. यानंतर स्त्रिया व पुरुष यांचे परस्पर संवादासाठी वेगवेगळे गट करण्यात आले.काही शुभार्थींच्या मागणीवरून  प्रयोग स्वरूपात अशी चर्चा घडवून  आणली होती.सतरा स्त्रिया आणि पुरुष साधारणपणे स्त्रियांच्या दुप्पट होते. एरवी समुहात बिचकणार्‍या स्त्रिया मोकळेपणाने बोलत होत्या.अंजली महाजन यांना १९ वर्षांच्या मुलीच निधन आणि पतीला लहान वयात झालेला पीडी हे दु:ख पचवून परिस्थिती  हळुवारपणे हाताळायला  लागली.सुधीर वकील यांना ३६व्या वर्षीच पीडी झाला पीडी होऊन २५ वर्षे झाली.बँकेत नोकरी करणार्‍या,मुळात शिस्तप्रिय आणि सकारात्मक विचार करणार्‍या वकील याना सौ वकील यांची सुयोग्य साथ मिळाली आणि  पीडी सुसह्य झाला.ज्योती दळवी या शुभार्थी काही दिवसापूर्वी सभेलाही येऊ शकत नव्हत्या.बोलण्यात दोष होता पण स्तोत्रे म्हणणे,पटवर्धन यांच्या स्मरणिकेतील लेखातील व्यायाम,बर्वे यांच्या पुस्तकातील व्यायाम सकारात्मक विचार,मनाचे सामर्थ्य याद्वारे सर्वावर मात केली. न्युरॉलॉजिस्टनी त्याना तुम्ही पीडी पेशंट वाटत नाहीच, पण नुसत्या पेशंटही वाटत नाही'अशी शाबासकी दिली.यावर सर्व उपस्थितांनी उत्स्फूर्तपणे टाळ्या वाजवल्या.वसुधा बर्वे प्रथम श्रेणीत संगीत परीक्षा उत्तीर्ण झाल्या यावरही अशीच प्रतिक्रिया होती.शुभार्थी सौ. दळवी आणि सौ.ताम्हणकर या 'संचार' पत्रिकेत कोडे दिल्याने खुश होत्या त्यांनी ते सोडवून आणले होते.शुभार्थी अश्विनी दोडवाड,प्रज्ञा जोशी याना नृत्याचा उपयोग झाला.सौ सिधये यांनी आयुर्वेदिक औषधामुळे सिधये यांचे तोल जाणे कमी झाले,काठी घेऊन चालण बंद झाल,अनैच्छिक हालचाली बंद झाल्या,इंग्लंड प्रवास सुखनैव झाला,सिंडोपाच्या पाच ऐवजी दोन गोळ्या झाल्या असे सांगितले. सौ शेंडे यांनी भास होण्याच्या समस्येसाठी ती वेळीच ओळखून न्युरॉलॉजिस्टचा सल्ला घेण्याची गरज सांगितली,सौ.ढमढेरे यांनी त्यांच्या पतिना खुर्चीतून उठताना होणार्‍या त्रासावर शोधलेला उपाय सांगितला,सौ कुलकर्णी यांनी बोलण्याच्या समस्येवर करीत असलेल्या उपायाची माहिती सांगितली इतर स्त्रियांनीही चर्चेत सहभाग घेतला. नव्याने सहभागी झालेल्या एका शुभार्थीना दु;ख अनावर झाले.इतरांनी त्यांचे सांत्वन केले.अनेकाना आपलीही अशीच अवस्था होती याची आठवण झाली.                            पुरुष विभागातील चर्चेच्या सुरुवातीला श्री. शरच्चंद्र पटवर्धन यांनी २/३ सकारात्मक विचार देणारे मार्गदर्शनपर  लेख वाचून दाखविले. त्यानंतर श्री रामचंद्र करमरकर यांनी अशा प्रकारच्या सभा घेण्यामागचा उद्देश पुन्हा एकदा स्पष्ट केला.शुभंकर श्री  नलिन जोशी यांनी  अध्यात्माच्या मार्गे विकारावर कशी मात करता येईल यावर विचार मांडले .वकील यांचे व्याही  श्री. राम शास्त्री यांनी शुभार्थी श्री. सुधीर वकील यांचे तोल जाणे  फार वाढले आहे व त्यावर त्यांचा आत्मविश्वास वाढविणे फार जरुरीचे असल्याचे सांगितले. शुभार्थी श्री काळे यांचे मते ३० % औषधांचा  व ७०% व्यायामाचा एकत्रित परिणाम फार चांगला होतो. शुभार्थी श्री काशीकर यांनी व्यायामावर जास्त भर दिला. शुभार्थी श्री दिलीप कुलकर्णी यांना प्राणायाम फार महत्वाचा वाटतो, तसेच डान्स थेरपीचा त्यांना फार उपयोग झाला. शुभांकरा बरोबरचा सुसंवादही त्यांना लाभला आहे त्याचा सर्वाधिक फायदा होतो असे त्यांना वाटते. शुभार्थी श्री केशवराव महाजन यांना सर्वात महत्वाचा वाटतो तो शुभार्थी व शुभंकर यांच्यातील सुसंवाद. तोच त्यांच्या पर्किन्सन्स वर मात करण्याचा उत्तम उपाय आहे. शुभार्थी श्री घोलप यांना समाजात मिसळणे आणि मंडळाच्या सभांना हजर राहणे याचा खूपच फायदा झाला. सर्वांनी चर्चेत सहभाग घेतला. एकंदर चर्चेवरून असा निष्कर्ष काढता येईल शुभार्थी व शुभंकर यांच्यातील सुसंवाद हा पार्किन्सन्स वर मात करण्यावर एक उत्तम उपाय आहे " अश्विनी दोडवाड यांनी त्यांच्या वाढदिवसानिमित्त चहाचा खर्च केला. निवेदन                गुरुवार  दिनांक११/८ /२००१४ रोजी पार्किन्सन्स मित्रमंडळातर्फे सभेचे आयोजन केलेहे आहे.             डॉक्टर प्रसाद होनप (एमडी फिजिशियन) यांचे  'ताणतणावांचे व्यवस्थापन' या विषयावर व्याख्यान   होणार आहे.सर्वांनी या संधीचा अवश्य लाभ घ्यावा. स्थळ : हॉटेल आश्विनी,नवीपेठ,बँक ऑफ महाराष्ट्र च्या मागे, लालबहाद्दूर शास्त्री रोड,पुणे३० वेळ : दु ४ वाजता.                                                          वृत्तांत                         सप्टेंबरचा दुसरा आठवडा भरगच्च कार्यक्रमाचा होता. ९ तारखेला डी.वाय पाटील कॉलेजच्या केतकी करंदीकर यांच्या संगीतावर आधरित उपचार या पदव्युत्तर अभ्यासक्रमाच्या प्रयोगात मित्रमंडळाचे शुभार्थी सहभागी झाले.११ तारखेला डॉक्टर प्रसाद होनप यांचे 'ताणतणावांचे व्यवस्थापन' या विषयावर  व्याख्यान,दिनांक १२ते १४ हे तीन दिवस 'देणे समाजाचे' या सामाजिक संस्थांच्या प्रदर्शनातील सहभाग आणि दिनांक १४ ऋषिकेश पवार यांच्या ' Dance For Parkinson's Disease' फिल्मचे अनावरण.असे विविध कार्यक्रम होते.                                  पर्किन्सन्स मित्रमंडळ सभा ११ सप्टेंबर २०१४                                    गुरुवार ११ सप्टेंबर रोजी अश्विनी हॉटेल येथे डॉक्टर प्रसाद होनप (एमडी फिजिशियन) यांचे  'ताणतणावांचे व्यवस्थापन' या विषयावर व्याख्यान झाले. आमच्यापुर्वीच डॉक्टर,त्यांच्या पत्नी दीपा होनप,आणि सहकारी हजर होते.LCD चा वापर करावयाचा असल्याने यंत्रणा बसवण्यात, योग्य चालते किंवा नाही हे तपासण्यात वेळ जाऊ नये याकरता ही खबरदारी होती.अश्विनी हॉटेलच्या सभागृहात दोन खुर्च्यांवर पार्टीशन ठेऊन आम्ही पडदा बनवतो.तरुण मंडळी नसल्याने हे करताना आमची तारांबळ उडते पण डॉक्टर,त्यांच्या पत्नी आणि सहकारी यांनी भराभर सूत्रे हातात घेतली आणि खुर्च्या मांडण्यापासून सर्व कामात मदत केली.ताणतणावाचे व्यवस्थापन या विषयावर व्याख्यान देण्यापूर्वीच त्यांनी आमचा ताण हलका केला.त्यांच्या पत्नी दीपा यांनी यानंतरही मदत करण्याचे आश्वासन दिले.  प्रार्थनेने कार्यक्रमास सुरुवात झाली.शोभना तीर्थळी यांनी डॉक्टरांची ओळख करून दिली. डॉक्टर प्रसाद होनप यांचा परिचय                          एमडी जनरल मेडिसिन असलेले डॉक्टर प्रसाद होनप १९८१ पासून वैद्यकीय क्षेत्रात कार्यरत आहेत.कन्सल्टंन्सिबरोबर, प्राध्यापक, अ‍ॅडमिनीस्ट्रेटर,डीबीएन, गाईड, सॉफ्ट्वेअरतज्ञ, व्याख्याते अशा विविध भूमिका निभावत आहेत.१९८५ मध्ये सूर्या हॉस्पिटलची स्थापना.२००६ पर्यंत तेथे  मॅनेजींग डायरेक्टर्, चिफ फिजिशियन, .चिफ ऑफ  ICU, या भुमिका निभावल्या.Smart Doc Clinic Management या  सॉफ्ट्वेअरची निर्मिती केली..Smart Hospital Management System Lenus Lab Pvt Lt Software ही कंपनी सुरु केली.'स्ट्रेस मॅनेजमेंट' या विषयावर अनेक ठिकाणी व्याख्याने देतात.                       डॉक्टरनी व्याख्यानात सुरुवातीला ताण म्हणजे काय आणि ताण निर्माण होण्याची कारणे सांगितली.मेंदूच्या संदेशवहनाच्या रासायनिक यंत्रणेत काही संदेशवाहक आनंद निर्माण करणारे तर काही त्या विरोधी असतात.या दोन्हीत समतोल असतो तेंव्हा ताणाची अवस्था येत नाही.पार्किन्सन्सच्या बाबतीत ज्या डोपामीनच्या कमतरतेमुळे पार्किन्सन्स होतो ते डोपामीन आनंद निर्माण करणारे असते.ते कमी झाल्यामुळे मुळातच पीडी पेशंट नैराश्यात जाण्याची शक्यता जास्त असते.                    यानंतर ताण येतो तेंव्हा शरीरात काय होते हे विस्ताराने सांगितले.आदिम माणसापासून संकटात सामना करण्यासाठी 'लढा किंवा पळा' ही यंत्रणा शरीरात कार्यरत असते.लाखो वर्षाच्या उत्क्रांतीतून ती विकसित झाली आणि नैसर्गिक प्रवृत्ती बनली.यापासून सुटका नाही.लढा किंवा पळा यापैकी कोणतीही क्रिया करायची तर स्नायुना अधिक उर्जा लागते.हे काम मेंदू तत्परतेने करतो.रक्ताची तातडीची गरज जेथे नाही तेथे रक्त न पाठवता स्नायुंकडे पाठवण्याचा आदेश देतो.स्नायुकडे वेगाने रक्त पाठविण्यासाठी हृदयाचे ठोके वाढतात,श्वासोच्छवास जलद होतो,कमी रक्त गेलेल्या अवयवावर परिणाम होऊन पोटात खड्डा पडतो, कातडी थंड होते.ग्लुकोजची गरज वाढविण्यासाठी लीव्हरमधील अतिरिक्त साठा मागविला जातो.रक्तस्त्राव होऊ शकतो म्हणून रक्त गोठविण्याची यंत्रणा कार्यरत होते.ताण सहन करण्यासाठी स्नायू ताठ होतात.                  असा ताण सहन करण्याची यंत्रणा प्रत्येक व्यक्तीची वेगळी असते.ती अनुवंशिकता,शैक्ष्निक प्रगल्भता,संस्कृती,सामाजिक पर्यावरण अशा अनेक घटकांवर अवलंबून असते.काहीना पुनःपुन्हा ताणाच्या परिस्थितीला सामोरे जावे लागते.मग ताण सहन करण्याची क्षमता संपते.परिणामी घाम येणे,छातीत धडधड,छातीत दुखणे,डोके दुखणे,निद्रानाश,क्रम्प्स,पाठीत दुखणे, एकाग्रता कमी होणे,निर्णयक्षमता कमी होणे,हुरहूर,नैराश्य अशी अनेक शारीरिक मानसिक लक्षणे दिसू लागतात.नखे खाणे, धुम्रपान,मद्यपान,अतिरेकी खाणे असे वागण्यात बदल होतात.ब्लडप्रेशर,कोलायटीस,अल्सर,अ‍ॅसिडिटी अशा मनोशारीरिक आजाराला सुरुवात होते.                  ताणाचे व्यवस्थापन करण्यासाठी ताणाचे नियोजन कसे करायचे हे डॉक्टरांनी अत्यंत सोप्या भाषेत,व्यवहारातील विविध उदाहरणे देत सांगितले.वेळेचे नियोजन सर्वात महत्वाचे.प्रत्येक स्नायुना काम देणारे व्यायाम,विविध कामात गुंतवणे,विनोदी सिनेमा पाहणे,हास्ययोग इत्यादीचे महत्व सांगितले.या सर्वामुळे शरीराने निर्माण केलेली अफू म्हणता येईल असे इंडोर्फिन तयार होते.यामुळे प्रतिकार शक्ती वाढणे,हृदयाचे ठोके नीट होणे,आणि ताणाला पळवून लावणे या गोष्टी शक्य होतात.                  पार्किन्सन्सचा विचार करता छोट्याछोट्या आजारातून पीडी वाढतो.ताणाला दूर ठेवल्यास छोटे आजार दूर ठेवणे आणि पिडीवर नियंत्रण ठेवणे साधू शकते.                   या सर्वाबरोबर ध्यानाचे विविध सोपे सहज करता येण्याजोगे प्रकार सांगितले.                   श्रोत्यांच्या विचारलेल्या अनेक प्रश्नाना उत्तरे दिली. निवेदन निवेदन गुरुवार दिनांक ९ / १० / २००१४ रोजी पार्किन्सन्स मित्रमंडळातर्फे सभेचे आयोजन केले आहे. यावेळी श्री निखिल वालकीकर Consultant Psychologist, यांचे व्याख्यान. होणार आहे संचार या संवाद पत्रिकेत जाहीर केलेल्या कोड्याचा निकालही जाहीर केला जाणार आहे. सर्वांनी उपस्थित राहावे. स्थळ : हॉटेल आश्विनी,नवीपेठ,बँक ऑफ महाराष्ट्र च्या मागे, लालबहाद्दूर शास्त्री रोड,पुणे३० वेळ : दु ४ वाजता.
वृत्तान्त पार्किन्सन्स मित्र मंडळ मासिक सभा दि ९ / १० / १४                      गुरुवार  दिनांक ९- १० - १४ रोजी पार्किन्सन्स मित्रमंडळाने हॉटेल आश्विनी येथे सभा आयोजित केली होती.                      निखील वाळकीकर आणि अर्चना राठोड यांचे 'म मनाचा' या विषयावर व्याख्यान होते हे दोघेही मानसशास्त्रज्ञ आहेत.विविध मानसिक समस्यांवर समुपदेशन,व्याख्याने आणि कार्यशाळा घेतात.. प्रार्थनेने सभेला सुरुवात झाली.श्री.रामचंद्र करमरकर यांनी वक्त्यांची ओळख करून दिली. सुरुवातीला निखील वाळकीकर यांनी जागतिक आरोग्य संघटनेच्या ( WHO ) अहवालानुसार २०२० पर्यंत  नैराश्य हे आजारात प्रथम क्रमांकावर असणार आहे.त्यामुळे याविषयी जागृती करण्याची गरज प्रतिपादन केली आहे असे सांगितले.                      अशी परिस्थिती येण्याचे कारण वैश्विकरणामुळे फायदे झाले तसे तोटेही झाले.बदलती जीवन शैली.व्यस्तता,एकमेकातील हरवलेला संवाद यातून सर्व वयोगटात ताणताणाव वाढले.यातून विविध मनोकायिक आजारही वाढले.हे स्पष्ट करण्यासाठी. निखील वाळकीकर आणि अर्चना राठोड यांनी रोलप्लेचा आधारे घेतला.                       विचार, भावना, स्मृती यात सकारात्मकता ठेवली,तारतम्य आणि विवेक बाळगला तर मनाचे आरोग्य चांगले राहु शकते.हे विविध उदाहरणे देऊन कथन केले.मन फक्त निरोगी असून चालत नाही तर ते सुदृढही हवे.यासाठी विचाराची लवचिकता,अनिश्चीततेचा स्वीकार,क्रिएटिव्ह राहण गरजेच आहे                      अर्चना राठोड यांनी पार्किन्सन्समुळे होऊ शकणार्‍या मनाच्या आजारांची माहिती दिली.या आजाराचा भाग म्हणून नैराश्य येत त्याला वेळीच रोखायला हव. पीडीग्रस्त आणि केअरटेकर दोघांच्याही मनावर ताण असतो.आजारी व्यक्तीला आजारामुळे आणि आपल इतराना कराव लागत, याचा तर केअरटेकरला त्याच्या कामाच्या यादीत वाढ होते,आजार प्रदीर्घ असला तर वैतागात वाढ आणि आपल्या प्रेमाच्या माणसाबद्दल अस वाटण याचही दु:ख होत.आजारी व्यक्तीला औषधोपाचाराबरोबर कुटुंबीयांचा आधार महत्वाचा ठरतो आणि दुखणे मानसिक आजाराकडे जाऊ लागले तर मानसोपचार  तज्ज्ञांची मदत घेणे,स्वमदतगट,कालोपचारासारख्या गोष्टींची मदत घेणे गरजेचे.केअर टेकरनी स्वत:साठी अवकाश देणे स्वत:चे काही छंद जोपासणे, गरजेचे.                     सदस्यांचे वाढदिवस अंजली महाजन यांनी तयार केलेले भेटकार्ड आणि कविता  देऊन  साजरे केले. सं'चार' मध्ये दिलेल्या प्रश्नमंजुषेचा निकाल जाहीर करण्यात आला.                 सौ.पद्मजा ताम्हणकर आणि ज्योती दळवी याना  प्रथम क्रमांकाचे परितोषिक मिळाले.श्री.शरच्चंद्र पटवर्धन यांच्या हस्ते ते देण्यात आले.ज्योती दळवी प्रकृती अस्वास्थ्यामुळे येऊ शकल्या नाहीत.                  वृंदा बिवलकर यांनी रामचंद्र बिवलकर यांच्या वाढदिवसानिमित्त चहा व.स्वत: करून आणलेल्या वड्या दिल्या.      निवेदन गुरुवार १३ नोव्हेंबर १४ रोजी आश्विनी हॉटेल येथे पार्किन्सन्स मित्रमंडळाची सभा आयोजित केली आहे. चैतन्य हास्य परिवारचे श्री विठ्ठल काटे आणि सुमन काटे या हास्य योगावर प्रात्यक्षिकासह व्याख्यान देणार आहेत. स्थळ : हॉटेल आश्विनी,नवीपेठ,बँक ऑफ महाराष्ट्र च्या मागे, लालबहाद्दूर शास्त्री रोड,पुणे३० वेळ : दु ४ वाजता.  विशेष सूचना गुरुवार दि.११ डिसेंबरला 'सन वर्ल्ड,खानापूर येथे मित्रमंडळाची सहल जाणार आहे.सं'चार ' या संवाद पत्रिकेत याबाबतचा तपशील देण्यात आला आहे.सहलीत सहभागी होऊ इच्छिणाऱ्यानी सभेच्या ठिकाणी प्रत्येकी २०० रुपये भरून आपले नाव नोंदवावे. वृत्तान्त पार्किन्सन्स मित्र मंडळ मासिक सभा दि १३ / ११ / १४    गुरुवार  दिनांक१३- ११ - १४ रोजी पार्किन्सन्स मित्रमंडळाने हॉटेल आश्विनी येथे सभा आयोजित केली होती.नवचैतन्य हास्य परिवारचे श्री विठ्ठल काटे आणि सुमन काटे यांचे  हास्य योगावर प्रात्यक्षिकासह व्याख्यान झाले.                        मित्रमंडळात व्याख्यानासाठी येणार्‍या अनेकांनी मानसिक स्वास्थ्यासाठी हास्ययोगाचे महत्व सांगितले होते.त्यामुळे आवर्जून हे व्याख्यान आयोजित केले होते.काटे यानी पुण्यातील विविध भागातील १२० बागांमध्ये नवचैतन्य हास्य परिवारातर्फे हास्यक्लब चालू केले.याचा जवळ जवळ १२००० व्यक्ती फायदा घेतात.काटेनी प्रथम हास्याची गरज प्रतिपादन केली.बदलत्या जीवन पद्धतीत व्यायाम कमी आणि खाणे तेही शरीराला अपायकारक  खाणे वाढले.खाण्याच्या वेळा अनियमित झाल्या.मधुमेह,उच्च रक्तदाब हृदयविकार असे आजार लहान वयातच गाठू लागले.यासाठी नियमित व्यायाम हे उत्तम औषध आहे.व्यायामामुळे शरीराला फायदा होतो मनाच्या आरोग्यासाठी हास्य हे उत्तम औषध आहे.                       भारतात डॉक्टर कटारिया यांनी पहिला हास्य क्लब मुंबईमध्ये सुरु केला.हे लोण सर्व भारतभर पसरले.आता भारतात जवळ जवळ २०००० हास्य क्लब कार्यरत आहेत. खळखळून हसण्याचे अनेक फायदे आहेत.त्यामुळे ऑक्सिजन घेण्याची क्षमता वाढते,मूड बदलतो, नकारात्मक विचाराने बिघडलेली पचनशक्ती सुधारते, रक्तप्रवाह सुधारतो, आनंद निर्माण करणार्‍या इंडोर्फिन या रसायनाची निर्मिती होते.                      काटेनी यानंतर हास्यक्लबमध्ये येणार्‍या विविध लोकाना कसे फायदे झाले ते सांगितले. यानंतर  प्रात्यक्षिकाना सुरुवात झाली.वेलकम हास्य, मिरची हास्य,मोबाईल हास्य, ट्रॅक्टर हास्य,पतंग हास्य असे हास्याचे हास्याबरोबर व्यायाम देणारे विविध प्रकार झाले. सर्व शुभंकर शुभार्थिनी यात सहभाग घेतला.हास्याचा आनंद लुटला.सभेमध्ये नेहमी त्या महिन्यातील ज्या शुभार्थींचे वाढदिवस आहेत ते साजरे केले जातात.यावेळी काटे आणि सुमनताईनी हास्याचा फुगा फोडून आणि हस्याचाच केक कापून मजा आणली.हे सर्व हास्यप्रकार बसून चालले होते सुमनताईनी टांग टींग टिंगा या मोरूची मावशीमधी गाण्यावर  ठेका धरला आणि अनेकांनी उठून साथ दिली.आजार आणि  वय विसरून सर्वांनी हास्याचा मनमुराद आनंद लुटला.                   शेवटी सर्वाना संचारचे अंक देण्यात आले ११ नोव्हेंबरला जाणार्‍या सहलीची माहिती आणि सुचना सांगून सभेची सांगता झाली. गुरुवार दिनांक ११ डिसेंबर  - खानापूर सहल वृत्तांत                             गुरुवार दि.११ डिसेंबरला पार्किन्सन्स मित्रमंडळाची सहल खडकवासला धरणाजवळ डोणजे पानशेत मार्गावरील खानापूर येथील 'सन वर्ल्ड फॉर सिनियर्स' येथे गेली होती.२२ शुभंकर आणि २२ शुभार्थी सहभागी झाले होते.सहा शुभार्थी कोणतीही सोबत न घेता एकटे आले होते.सहा शुभंकर घरात पीडी पेशंट नसताना सहकार्यासाठी सुहृद म्हणून आले होते.                            दोन वाजता  अश्विनी हॉटेलपासून सहल निघणार होती.दुपारी दिडपासूनच मंडळी जमायला सुरुवात झाली.सर्वांच्या नावाचे बॅच तयार करण्याचे आणि ते सर्वाना देण्याचे काम दीपा होनप करत होत्या अंजली महाजन हजेरी घेत होत्या.शोभना तीर्थळी अजून न आलेले कुठवर पोचलेत हे पहात होत्या.करमरकरांची नेहमीप्रमाणे विविध आघाड्यांवर लगबग चालली होती.सर्व गडबडीत मोबाईल  घरीच विसरले होते.त्यांची मुलगी तो द्यायला आली तर आम्ही बसमधून तिलाच हायजॅक केले.आशा रेवणकर आपले कॉलेजमधील व्याख्यान संपऊन,तर शैलजा कुलकर्णी ऑफिसमधून हाप डे घेऊन थेट आल्या होत्या.सर्व मंडळी आणि बसही वेळेत आली.जसजशी येतील तशी मंडळी बसमध्ये बसत होती.नेहमी बसमध्ये पुढे बसण्यावरून होणारी भांडणे आमच्याकडे कधीच नसतात.बस वेळेत निघाली.ओरिगामीसाठी श्री शरच्चंद्र पटवर्धन यांनी कागद आणले होते ते सर्वाना देण्यात आले.गाणी ,कोडी अशा गमती करत ३५ किलोमीटर कधी पार केले समजलेच नाही.  निसर्गाच्या कुशीत वसलेली,सन वर्ल्डची बैठी सुबक देखणी वास्तू स्वागतासाठी तयार होती.गेल्या गेल्या थंड पेयांनी स्वागत झाले.मंडळी स्थानापान्न झाली.डिसेंबर महिन्यातील वाढदिवस असणार्‍या वसुधा बर्वे,शरद सराफ आणि श्री. घुमटकर यांचा हास्याचे फुगे फोडून,हास्याचाच केक कापून वाढदिवस साजरा करण्यात आला.अंजलीने त्यांच्यासाठी भेटकार्डे करून आणली होती.सर्वाना सहभागी होता येतील असे विविध बैठे खेळ घेण्यात आले.लगेचच नंबर जाहीर करून बक्षिसे देण्यात आली. इडली,डोसा,वडा,कॉफी खेळात  प्रथम क्रमांक  -  शैलजा कुलकर्णी   द्वितीय क्रमांक -  विजया दिवाणे  चॉइस बाय मेजॉरीटी हा खेळ शुभार्थी मृत्युंजय हिरेमठ यांनी तयार करून आणला होता.यात   प्रथम क्रमांक  - अविनाश पानसे द्वितीय क्रमांक - स्मिता सिधये ओरिगामी मध्ये शैला कुलकर्णी - चौफुला निशिकांत जोशी- विमान विनया मोडक - शिडाची होडी. चंद्रकांत दिवाणे - राजहंस विजय शाळीग्राम - चांदणी अशा सहा जणांच्या कृती निवडण्यात आल्या.                      यानंतर' तू बुद्धी दे तू तेज दे ' या शोभना तीर्थळी आणि विनया मोडक यांनी म्हटलेल्या प्रार्थनेने करमणुकीच्या कार्यक्रमाना सुरुवात झाली.केशव महाजन यांनी 'पाकीजा' चित्रपटातील राजकुमारचा आणि 'सौदागर' चित्रपटातील  दिलीपकुमार आणि राजकुमारचे संवाद,'चलरी सजणी' हे गाणे म्हणून टाळ्या मिळवल्या. वसुधा बर्वे यांनी 'खेळ मांडीयेला वाळवंटी घाई'  हा अभंग म्हटला त्या नुकत्याच .संगीताची दुसरी परीक्षा प्रथम श्रेणीत उत्तीर्ण झाल्या म्हणून त्यांचे अभिनंदन करण्यात आले.नेहमी वैचारिक आणि माहितीपूर्ण लिहिणार्‍या शेखर बर्वे यांनी स्वरचित कविता म्हणून सर्वाना चकित केले.वसू देसाई यांनी 'प्रत्येक घराला एक दार असत' ही आईच  महात्म्य वर्णन करणारी कविता सादर केली.पद्मजा ताम्हणकर यांनी चारोळ्या म्हटल्या.श्री ताम्हणकरांनी यशवंत देव यानी लिहिलेले विडंबन काव्य म्हटले,मोरेश्वर मोडक यांनीही 'सांग सांग भोलानाथ बायको सुधारेल काय?' आणि पुण्याच्या बारगळलेल्या मेट्रोवरील स्वरचित विडंबन गीते  सादर केली.सौ सराफ यांनी' ईश्वर तुम्हारे साथ हो तो डरनेकी क्या बात है' हे गीत म्हणत आशावाद निर्माण केला.अंजली महाजन यांनी' रुसेन मी भांडेन मी तरी पुन्हा जेवेन मी' हे स्वरचित गीत सादर करत वातावरण थोडे हलके केले.                      कार्यक्रमाबरोबर बटाटेवडे, ओल्या नारळाच्या करंज्या,चहा असा  अल्पोपाहाराचाही सर्वांनी आस्वाद घेतला.व्यवस्थेमध्ये कुठे कमतरता नाही ना हे पाहण्यासाठी सन वर्ल्डच्या संचालिका रोहिणी पटवर्धन स्वत: जातीने आल्या व उपस्थितांशी संवाद साधला.उगवता सूर्य, कोवळ्या उनातील डोंगर,रात्रीचे पाण्यातील चंद्राचे प्रतिबिंब अशी निसर्गाची विविध रूपे पाहण्यासाठी मुक्कामाला येण्याचे आमंत्रण दिले.अनेकांनी तशी तयारीही दाखवली.                      परिसरातला निसर्ग आता सर्वाना खुणावत होता.सातआठ पायर्‍या वर चढून गेल्यावर शंकर हनुमान आणि साईबाबाचे देऊळ आहे.एकदोन शुभार्थी वगळता सर्वजण वर गेले.वरून खडकवासला धरणाच्या  बॅकवॉटरचे विहंगम दृश्य दिसते.संध्याकाळ झाली होती. संथ पाण्यात डोंगरांचे प्रतिबिब दिसत होते.सूर्यदेव  अस्ताला चालले  होते.कोणाचेही पाय हलत नव्हते.पण बुडणारा सूर्याचा लाल गोळा सांगत होता मी चाललो.अंधार होईल तुम्हीही जा सुखरूप. पुन्हा येण्यासाठी.                      बस आता परतीच्या मार्गाला लागली.सात वाजता अश्विनी हॉटेलपाशी पोचली.सहलीचा थोडा थकवा असला तरी मन ताजीतवानी झाली होती.पुढील काही दिवसांसाठी उर्जा मिळाली.         निवेदन गुरुवार दिनांक ८ / १ / २००१५ रोजी पार्किन्सन्स मित्रमंडळातर्फे सभेचे आयोजन केले आहे. .नेहमीप्रमाणे नवीन वर्षाची सुरुवात तिळगुळ समारंभाने होणार आहे. 'Dance for Parkinson' ही फिल्म दाखविली जाणार आहे.याचबरोबर अमेरिकेच्या सपोर्ट ग्रुपनी तयार केलेल्या व्यायामाच्या सीडीजही दाखविल्या जाणार आहेत.सर्वांनी उपस्थित राहावे. स्थळ : हॉटेल आश्विनी,नवीपेठ,बँक ऑफ महाराष्ट्र च्या मागे, लालबहाद्दूर शास्त्री रोड,पुणे३० वेळ : दु ४ वाजता. वृत्तान्त पार्किन्सन्स मित्र मंडळ मासिक सभा दि ८/ १ / १५                 गुरुवार  दिनांक ८- १ - १५ रोजी पार्किन्सन्स मित्रमंडळाने हॉटेल आश्विनी येथे सभा आयोजित केली होती. नवीन वर्षाची सुरुवात अत्यंत उत्साहवर्धक होती.६१ शुभंकर आणि शुभार्थी उपस्थित होते अंथरूण ग्रस्त असलेले, काही दिवसापूर्वी आयसीयूमध्ये असलेले अनिल कुलकर्णी,व्हिलचेअरवरआले होते पुढच्या सभेला व्हिलचेअरशिवाय येण्याची उमेद घेऊन आले होते. दोन  महिन्यापूर्वी आयसीयूमध्ये असलेली प्रज्ञा जोशी एकटीच कोणाच्या मदतीशिवाय आली होती.नुकतेच आजारपणातून उठलेले राजीव ढमढेरे आले होते.बेळगावहून  श्री व सौ.नाडकर्णी,नाशिकहून श्री व सौ. पेठे आले होते.नवीन वर्षाची सुरुवात नव्या उमेदीने होत होती.                  यावेळी ' डान्स फॉर पार्किन्सन्स ' आणि अमेरिकेच्या सपोर्ट ग्रुपनी तयार केलेल्या व्यायामाची सीडी दाखवायाची होती.याची तांत्रिक जुळवाजुळव होईपर्यंत सभासदांचे वाढदिवस साजरे करण्यात आले.अंजली महाजन यांनी.मित्रमंडळाला 'समिधा' हा काविता संग्रह भेट दिला १५ कवींच्या कविता असलेल्या या संग्रहात, अंजलीच्या १० कविता आहेत.श्री करमरकर यांनी यातील अंजली यांची आईवरील कविता वाचून दाखवली,शुभार्थी विजय शाळीग्राम यांनी ते मशीनवर कागदी द्रोण तयार करतात त्याबद्दल माहिती सांगितली.हे काम ते पैसे मिळवण्यासाठी नाही तर कार्यरत राहण्यासाठी करतात.यामुळे त्यांचा आत्मविश्वास वाढतो आणि पार्किन्सन्सचा विसर पडतो.असे त्याना वाटते.                      तांत्रिक जुळवाजुळव झाल्यावर प्रथम ' डान्स फॉर पार्किन्सन्स ' ही फिल्म दाखविण्यात आली.श्री रामचंद्र करमरकर यांनी नृयोपाचार प्रयोगाची पार्श्वभूमी सांगितली.Hrishikesh Centre of Contemporary Dance तर्फे २००८ मध्ये पार्किन्सनस साठी नृत्योपाचाराची सुरुवात झाली.प्रथम संचेती हॉस्पिटलच्या सहयोगाने नंतर शुभार्थी श्री जोग यांच्या घरी मोफत  नृत्य वर्ग सुरु झाला तो आजतागायत सुरु आहे.हृषीकेशच्या या अनुभवाचे फलित म्हणजे तपन पंडित यांनी तयार केलेली ही फिल्म.यात सहभागींचे आणि हृषीकेशचे अनुभव, डॉक्टर पराग संचेती यांचे याबाबतचे मत.आणि नृत्य प्रत्यक्षिक यांचा समावेश आहे.फिल्म शुभार्थीना प्रेरणा देणारी आणि त्याना आशेचा किरण दाखवणारी होती.यानंतर या उपक्रमात प्रथमपासून सहभागी असणार्‍या विलास जोशी आणि प्रज्ञा जोशी यांनी आपले मनोगत व्यक्त केले.नृत्योपाचाराबद्दलचे आपले अनुभव सांगितले.                     यानंतर व्यायामाची सिडी दाखविण्यात आली.पार्किन्सनन्ससाठी उपयुक्त असे बोलणे तसेच  स्नायू, सांधे यांच्या हालचाली असणारे विविध व्यायाम प्रकार यात होते. या सिडीबरोबर उपस्थितानीही व्यायाम केला.                     सर्वाना तिळगुळ देण्यात आला.श्री. काशीकर यांनी त्यांच्या वाढदिवसानिमित्त सर्वाना तीळाची वडी व  अंबावडी वाटली.चहापानानन्तर समारंभाची सांगता झाली.    निवेदन  पार्किन्सन्स मित्रमंडळातर्फे दर महिन्याच्या दुसर्‍या गुरुवारी सभा आयोजित केली जाते. फेब्रुवारी महिन्यातील सभा मात्र गुरुवार ऐवजी  रविवार दिनांक १५ जानेवारीला होणार आहे याची कृपया नोंद घ्यावी. यादिवशी डॉक्टर माधवी साळुंखे यांचे व्याख्यान आयोजित केले आहे' '.पार्किन्सन्स नियंत्रणात ठेवण्यासाठी सर्वसाधारण तब्येतीची (General Health )घ्यावयाची  काळजी'याबाबत त्या मार्गदर्शन करणार आहेत. स्थळ : हॉटेल आश्विनी,नवीपेठ,बँक ऑफ महाराष्ट्र च्या मागे, लालबहाद्दूर शास्त्री रोड,पुणे३० वेळ : दु ४ वाजता. रविवार १५/२/१५ च्या सभेचा वृत्तांत                   रविवार १५ फेब्रुवारीला अश्विनी लॉज येथे पार्किन्सन्स मित्रमंडळाची सभा झाली.डॉक्टर माधवी साळुंखे यांचे व्याख्यान आयोजित केले होते.' पार्किन्सन्स नियंत्रणात ठेवण्यासाठी सर्वसाधारण तब्येतीची (General Health )घ्यावयाची काळजी' असा विषय होता..भारत पाकिस्तान क्रिकेट मॅच.मुळे उपस्थितीबद्दल शंका वाटत होती.नेहमीपेक्षा कमी उपस्थिती असली तरी ३०/३५ जण आले होते.                  सुरुवातीला  मोरेश्वर काशीकर यांनी सर्वाना ओंकार व प्रार्थना सांगितली. यानंतर शोभना तीर्थळी यांनी वक्त्यांची ओळख करून दिली.                  डॉक्टर माधवी साळुंखे यांनी व्याख्यान दिले म्हणण्यापेक्षा श्रोत्यांच्या प्रत्येक शंकेच निरसन करत सोपी उदाहरणे देत अत्यंत सहज सोप्या शैलीत  संवाद साधला असच म्हणाव लागेल.एक तासापेक्षा जास्त वेळ बसू न शकणारे शुभार्थी सलग दोन तास संवादात सहभागी झाले.मध्यंतरी चहा आला पण संवाद चालूच होता. सर्वांनी एकमुखाने माधवी साळुंखे याना पुन्हा येण्याच निमंत्रण दिल.                 सर्दी,जुलाब, अ‍ॅसिडीटी असे छोटे आजार, रक्तदाब मधुमेह सारखे आजार आणि कॅन्सर सारखे जीवघेणे आजार, छोट्यामोठ्या सर्जरी,अपघात अशा विविध पैलूवर श्रोत्यांच्या प्रश्नानुसार चर्चा रंगली.              आजाराच्या बाबत आजाराची शुभंकर आणि शुभार्थी यांनी केलेली पार्किन्सन्सची स्वीकृती ही मुलभूत बाब आहे.मग इतर आजार छोटे वाटतात.सर्दी जुलाबासारख्या छोट्या आजारातही मानसिक अस्थैर्य निर्माण होते ते  पार्किन्सन्स वाढायला कारणीभूत होऊ शकते.त्यामुळे आजार साधा समजून दुर्लक्ष न करता लक्षणे दिसू लागल्यावर लगेच उपचार सुरु करावे.               शरीर ही एक व्यवस्था असते.पचनसंस्था,उत्सर्जन्संस्था,श्वसनसंस्था अशा विविध यंत्रणाद्वारे शरीराचे व्यवहार चालतात.एकीत बिघाड झाला तरी इतर  यंत्रणावर लहान मोठे परिणाम होतात .पार्किन्सन्समुळे एक यंत्रणेतला बिघाड पूर्ण दुरुस्त होण्यातला नसतो.इतर व्यवस्था बिघडल्यास पार्किन्सन्स आणखी वाढू शकतो.पार्किन्सन्सला नियंत्रणात ठेवण्यासाठी इतर यंत्रणाकडे वेळच्यावेळी लक्ष पुरवणे महत्वाचे थोडीफार  लक्षणे दिसू लागताच उपचाराबरोबर योग्य आहार,शरीराला आराम देण या बाबी महत्वाच्या ठरतात.येथेही आजाराला समजून घेऊन त्याचा स्वीकार गरजेचा असतो,मानसिकता संभाळणे महत्वाचे ठरते.यामुळे पार्किन्सन्सला वाढू न देता या छोट्या मोठ्या आजारांचा आजारांचा सामना करता येतो. प्राणी पाळीव बनवलं की ऐकतो.पण चेन मात्र आपल्या हातात हवी.आजाराबाबतही असाच दृष्टीकोन हवा.व्याख्यानाच्या शेवटी माधवीताईंनी योग्य आहार,पाणी,स्वस्थ झोप,ऑक्सिजन,तणावमुक्त राहाण या पंचसूत्रीचा स्वीकार करण्यास सांगितला. जीवनात शांती, आनंद आणि समाधान आणण्यासाठी  कस जगायचं  हे शुभार्थी आणि शुभंकरांच्या मनात बिंबवण्याचे काम माधवी ताईंशी झालेल्या संवादाने उत्तम पार पाडले. माधवी साळुंखे यांचा परिचय. माधवीताईंनी MGM Medical college सोलापूर येथून एम.बी.बी.एस.ही पदवी मिळवली. कौन्सिलिंग आणि सायकोथेरपीमध्ये एम,एस. केल. जोशी हॉस्पिटल येथे काही काळ काम,स्वतंत्र प्रॅक्टीसही केली. R.E.B.T. च त्याचं प्रशिक्षण झाल आहे,यातच अ‍ॅडीक्शन,ग्रिफ आणि डिप्रेशनमध्ये अ‍ॅडव्हान्स ट्रेनिंग झाल आहे  : N.L.P.( Neurolinguistic Programming ) मध्ये विशेष प्रशिक्षण सध्या 'आश्रय इनीशीटीव्ह फॉर चिल्ड्रन' या संस्थेत प्रोजेक्ट कोआरडीनेटर  म्हणून कार्यरत.सन्मती बालनिकेतन येथे समुपदेशक. म्हणून काम करतात.सेंटर फॉर  अ‍ॅटिस्टीक चिल्ड्रनसाठीही सेवाभावी वृत्तीने काम केले..मुक्तांगण व्यसनमुक्ती केंद्रासाठी समुपदेशक व्याख्याता म्हणून काम करतात. या सर्व तज्ज्ञत्वाच्या विषयावर व्याख्याने देतात. समुपदेशक म्हणून वैयक्तिक प्रॅक्टीस करतात. मोबाईल ०९५५२३५९६२५ इमेल madhavi 2171@gmail .com निवेदन  गुरुवार दिनांक १२मार्च रोजी पार्किन्सन्स मंडळाची सभा आयोजित केली आहे. 'भास' ही समस्या काही शुभार्थीना जाणवते. या अनुभवातून गेल्रले शुभंकर आणि शुभार्थी या आपले अनुभव कथन करणार आहेत.याशिवाय किरण बालचंदानी आणि पांडुरंग लोहार या शुभार्थिंची DBS शस्त्रक्रिया झालेली आहे.शेखर बर्वे त्यांची मुलाखत घेणार आहेत. सर्वांनी उपस्थीत राहावे. स्थळ : हॉटेल आश्विनी,नवीपेठ,बँक ऑफ महाराष्ट्र च्या मागे, लालबहाद्दूर शास्त्री रोड,पुणे३० वेळ : दु ४ वाजता. विशेष सूचना  ११ एप्रिल या जागतिक पार्किन्सन्स दिन मेळाव्यात शुभार्थीन्च्या कलाकृती मांडण्यात येणार आहेत.पेंटिंग,विणकाम,भरतकाम,फोटोग्राफी,कलाकौशल्याच्या विविध वस्तू ठेवता येतील..त्यासाठी आतापासून तयारी करु शकता. पार्किन्सन्स मित्रमंडळ वार्ता जानेवारी २०१५ ते मार्च २०१५          एप्रिल २०१४ ते मे २०१५  या काळात  विणा गोखले यांच्या आर्टिस्ट्री संस्थेच्या’ देणे समाजाचे’ या प्रदर्शनातील सहभाग,संचार या संवाद पत्रिकेची सुरुवात फेसबुकवरील Parkinson’s mitramandal  या Community ची निर्मिती आणि शेखर बर्वे यांच्या ‘पार्किन्सन्सशी मैत्रीपूर्णलढत’ या पुस्तकास मराठी ग्रंथोत्तेजक सभेतर्फे मिळालेले पारितोषिक या महत्वाच्या घटना घडल्या.  ArtistryarTistryArtistryस्वमदत गटात संपर्क महत्वाचा. सभांना येऊ न शकणार्यांसाठी स्मरणीकेद्वारे तो वर्षातून एकदा होत होता.हे लक्षात घेऊन जुलै २०१४ मध्ये संचार या संवाद पत्राची सुरुवात झाली.जुलै,ऑक्टोबर आणि जानेवारी असे तीन अंक निघाले.यातून डिसेंबर पर्यंतचे वृत्त आपल्यापर्यंत पोचलेच आहे.यापुढील महिन्यांचा वृत्तांत येथे देत आहे. गुरुवार १२ मार्च सभेचा वृत्तांत                     अश्विनी हॉटेल येथे  झालेल्या दिनांक १२ मार्चच्या सभेत भास या लक्षणावर अनुभव कथन,आणि DBS शस्त्रक्रिया झालेल्या शुभार्थींची मुलाखत असा कार्यक्रम होता.प्रार्थनेने सभेला सुरुवात झाली. श्री शरच्चंद्र पटवर्धन यांचा वाढदिवस हास्याचा फुगा फोडून साजरा करण्यात आला. संचारच्या प्रश्नमंजुषा स्पर्धेत प्रथम आलेल्या सौ ताम्हणकर याना श्री. पटवर्धन यांच्या हस्ते  पारितोषिक देण्यात आले.यानंतर मुख्य विषयाला सुरुवात झाली.              शोभना तीर्थळी यांनी हा विषय चर्चेला ठेवण्याची आवश्यकता सांगताना,ही समस्या सर्वच शुभार्थीना जाणवेल असे नाही.सर्वेक्षणातील १५० शुभार्थीपैकी २९ जणाना भासाची समस्या होती.पुढे ती कमी झाली तर सर्वेक्षणाच्यावेळी ज्याना ही समस्या नव्हती त्यातील काहीना नंतर निर्माण झाली.असे प्रतिपादन केले.या चर्चेने घाबरून न जाता.वास्तव समजून घेऊन योग्य पावले उचलल्यास यातून बाहेर पडता येते इतरांच्या अनुभावातून किती वेगवेगळ्या स्वरूपाचे भास होऊ शकतात हे लक्षात घेण्यास सांगितले.२०१२ सालच्या स्मरणिकेतील न्युरॉलॉजीस्ट हेमंत संत यांचा भासावरील लेख वाचण्यासही सांगितले.एका उच्चशिक्षित शुभंकरानी फोनवर सांगितलं,तिचा पीडीग्रस्त पती तिच्या चारित्र्यावर संशय घेतो.तिच्याकडे कोणीतरी येत आणि ती त्याच्याबरोबर जाते अस त्याना वाटत होत.मला वेड लागायची वेळ आले.अस त्या रडत सांगत होत्या त्याना शांत करत, भासाचे विविध शुभार्थींचे अनुभव सांगितले आणि तातडीने न्युरॉलॉजीस्टकडे जायला सांगितले.असाच अनुभव अनेक शुभंकर आणि शुभार्थी यांच्या भासाविषयीच्या अज्ञानाबद्दल आल्यानेही याविषयावर चर्चा घडून आणण्याची गरज वाटली.               श्यामला शेंडे यांच्यापासून अनुभव कथनास सुरुवात झाली.मंडळाचे संस्थापक मधुसूदन शेंडे याना गेली २३ वर्षे पीडी आहे.आठ वर्षापूर्वी सहा साली अमेरिकेत असताना आजूबाजूच्या झाडीत लोक हिंडत आहे असे वाटत होते. त्यासाठी त्यांनी सर्वाना उठवल.पण त्यानंतर  काही समस्या नव्हती.११ साली  मात्र अंगावर किडे हिंडतात तोंडातून दोरे निघतात असा वाटायला लागल.कंप आवडत नाही म्हणून स्वत:च त्यांनी गोळ्या वाढवल्या होत्या. भासाच प्रमाण वाढल्यावर हॉस्पिटलमध्ये दाखल केल.अशा वेळी पेशंट अनावर होऊ शकतो म्हणून ICU त ठेवलं.ते त्याना न आवडल्याने ते पळून जाऊ लागले. भासाचाच एक भाग म्हणजे अमेरिकेहून मदतीला आलेला मुलगा, पत्नी,डॉक्टर हे कट करत आहेत असे वाटू लागले.औषधाचे प्रमाण कमी केले.घरच्या लोकांचे पटत नसल्याने त्यांचे मित्र श्री.शरच्चंद्र पटवर्धन याना बोलावलं.उपचारानंतर भास कमी झाले.पण पार्किन्सनस वाढला.शामला ताईंनी थोडेसे लक्षण दिसल्यास  सुरुवातीलाच तातडीने न्युरॉलॉजीस्टना दाखवावे असा सल्ला दिला                श्री.पटवर्धन यांनी औषधांच्या उपयोगापेक्षा दुष्परिणाम जास्त झाल्यास डॉक्टरना, कुटुंबियाना तारतम्याने निर्णय घ्यावा   लागतो असे सांगितले.               आशा रेवणकर यांनी श्री.रेवणकर,दिवंगत मधुकर देशपांडे आणि श्री आठल्ये यांचे अनुभव सांगितले.रेवणकर याना आपले पाकीट जळाले आहे असे वाटत होते.४८ तास ते न झोपता १०/ १० मिनिटांनी  ड्रॉवर उघडून ते पाकीट पहात होते.भासाबद्दल त्यावेळी फारशी माहिती नसल्याने त्या घाबरल्या.त्यांच्या Ameltralच्या तीन ऐवजी दोन गोळ्या केल्यावर त्यांचे भास कमी झाले अर्थात हा निर्णय न्युरॉलॉजीस्टच्या सूचनेवरून घेतला.श्री. आठल्येना चोर आल्याचे वाटते.देशपांडेनी तर एकदा पोलीस स्टेशनला फोन करून चोर आल्याचे सांगितले.                 आशा ताई यांच्या अनुभवानंतर शोभना तीर्थळी यांनी, त्यावेळी प्रश्नावलीतील  शुभार्थींच्या भास आणि औषधे यांचा काही परस्पर संबंध आहे का हे तपासले असता भास होणारे अनेक जण या गोळ्या घेत नव्हते आणि या गोळ्या घेणार्‍या अनेकाना भास होत नव्हते असे लक्षात आले.त्यामुळे विशिष्ट औषधांचे दुष्परिणाम व्यक्तीनुसार वेगळे असतात  त्यामुळे औषधांच्या बाबताचा निर्णय स्वत: न घेता न्युरॉलॉजीस्टवर सोपवावा असा सावधानतेचा इशारा दिला.                 दीपा होनप यांच्या वडिलाना पीडी होता.आज ते हयात नाहीत तरी त्यांनी वडिलांची ही समस्या हाताळली आहे. वस्तुनिष्ठ दृष्टीकोनातून या समस्येकडे पहिल्याने आणि प्रत्यक्ष अनुभवाबरोबर पती एम.डी.फिजिशियन असल्याने या समस्येचे यथार्थ ज्ञान त्याना होते.अतिशय संवेदानशिलतेने ही समस्या त्यांनी हाताळली.एक चतुर्थांश शुभार्थीनाच ही समस्या जाणवते परंतु आपणापर्यंत ती येणार आहे की नाही हे समजणे अश्यक्य.त्यामुळे त्याबद्दल माहिती आवश्यक.शुभार्थीला एकटे न ठेवणे, डिप्रेशन येऊ न देणे,भास होऊ लागल्यास न लाजता इतराना सांगणे.या गोष्टी भासावर मात करण्यासाठी थोड्याफार उपयोगी होऊ शकतात.त्यांनी  स्वत: हाताळलेला Socratic reasoning चा प्रयोग सांगितला.यात शुभार्थीच म्हणण खोडायच नाही कारण हे शुभार्थी कधीच स्वीकारत नाही कारण त्यांच्यासाठी  ते सत्यच असते. त्याऐवजी अप्रत्यक्षपणे वेगळेच प्रश्न विचारत जायचं. ज्यातून हळूहळू ते योग्य  विचारापर्यंत येऊ शकतील.त्याचं वडिलांशी असलेल जवळीकीच विश्वासाच नात यामुळेही हे शक्य झाल.अस त्या म्हणाल्या.प्रत्येक शुभार्थिच्या समस्येनुसार तारताम्यानेच डॉक्टर आणि शुभंकरालाही निर्णय घ्यावे लागतात.नुकत्याच आमच्या परिवारात कार्यकर्ता म्हणून सामील झालेल्या दीपाच्या अनुभवाने सर्वच उपस्थीत प्रभावित झाले.             मित्रमंडळाचे हितचिंतक डॉक्टर शशिकांत करंदीकर यांनीही आपल्या विवेचनात दीपाचे कौतुक केले.अनेक दिवस झोप न झाल्यानेही भास होऊ शकतात.भासाची इतर कारणेही पाहण्याची आवश्यकता सांगितली. LSD 25  सारख्या रसायनाचा एक कण सुद्धा भास निर्माण करतो हिप्पी त्याचा वापर काल्पनिक विश्वात जाण्यास करत.मेंदूतील न्युरॉन्सचे प्रमाण एक बिलियनपेक्षा जास्त असते आणि त्यांची कनेक्शन ८०,००० मिलियन असतात त्याचा कोठे कसा परिणाम होईल याचा अंदाज करणे अत्यंत कठीण. त्यांचे अमेरिकेतील न्युरॉलॉजीस्ट मित्र पुढील ५० वर्षात तरी याबद्दलचे कोणते प्रश्न नक्की सोडऊ शकू हे सांगता येत नाही असे सांगतात असे प्रतिपादन केले.डॉक्टर पेशंटला वेळ देत नाहीत अशा तक्रारीवर पीडी च्या २०/२५ लक्षणांची यादी करून त्यातील नेमकी कोणती त्रास देतात यावर खुणा केल्यास डॉक्टर मदत करू शकतील असे सुचविले             श्री. मोरेश्वर काशीकर यांनी मी डॉक्टरकडे जाताना दोन फुलस्केप कागद भरून अडचणी आणि काही पीडीवरील माहितीची पेपर कटिंग घेऊन जातो त्याचा उपयोग होतो असे सांगितले.             शुभार्थी रमेश घुमटकर यांनी घरी ते एकटेच असतात परंतु घरात माणसे वावरत असल्याचा भास होतो. स्कूटरवरून जाताना कोणीतरी ओव्हरटेक करत असल्याचे भास होतात.फिरायला गेले असता मागून कोणीतरी येत असल्याचे वाटते.पण मी स्वत:ला हे भास असल्याचे पटवतो.              श्री. शरच्चंद्र पटवर्धन यांनी आपल्या डोळ्याच्या शस्त्रक्रियेनंतर आपल्याला भास होत असल्याचे सांगितले.पण हे भास आहेत हे मला समजत होते.पिडीत ते खरे असल्याचे वाटते.               प्रज्ञा जोशी यांनी आपल्या मुलासाठी मुलगी सांगून आले.सर्व पाहुणे मंडळी बाहेर बसली आहेत अस वाटत होत. आपल्या सांगण्याकडे कोणी लक्ष देत नाही याचा राग येत होता.              सौ.लोढा यांच्या पतिना आपली पत्नी हरवली असे वाटत होते.पत्नीला ते नर्स समजत होते आणि होस्पिटलभर पत्नीला शोधत होते आणि बरोबर मी आहे या सांगण्याच्या प्रयत्नात सौ लोढा. शेवटी मुलांनी फोन करून मम्मी घरी आली आहे अस सांगितलं.आणि यातून मार्ग काढला.               शैलजा कुलकर्णी यांनी वास्तवावर आधारित चर्चा ठेवल्याबद्दल समाधान व्यक्त केले.कोणत्याही प्रसंगी शुभंकर आणि शुभार्थी यातील समन्वयाचे नाते महत्वाचे वाटत असल्याचे सांगितले.             यानंतर मुलाखतीचा कार्यक्रम होता.श्री लोहार याना हॉस्पिटलमध्ये दाखल व्हावे लागल्याने ते येऊ शकले नाहीत.किरण बालचंदानीही प्रकृती अस्वास्थ्यामुळे मुलाखत देऊ शकल्या नाहीत.शोभना तीर्थळी यांनी त्यांच्याबद्दल माहिती सांगितली.या दोघांच्या शत्रक्रिया मुंबई येथे झाल्या.              श्री लोहार यांच्या शस्त्रक्रियेनंतर ऑन ऑफ अवस्थेवर खूपच नियंत्रण आले.१२ ऐवजी दोन वर सिंडोपाची संख्या आली. अनैच्छिक हालचाली पूर्ण कमी झाल्या.कोणाच्याही मदतीशिवाय एकटे सर्वत्र जाऊ शकतात.सभाना येतात.शस्त्रक्रियेसाठी त्याना सी.जी.एस.कडून आर्थिक मदत मिळाली.              किरण बालचन्दानीही सभाना येतात. मंडळाच्या सहलीलाही आल्या होत्या.त्यांच्या पतीचे दुकान आहे.पत्नीसाठी ते सभाना येण्यासाठी दुकान बंद ठेवतात.शस्त्रक्रियेपूर्वी त्याना व्हीलचेअर लागायची आता ती लागत नाही.त्यांचेही गोळ्यांचे प्रमाण कमी झाले.              नागपूरस्थित श्री. वकील दोन जुळ्या नातवंडाना सांभाळण्याच्या  ड्युटीसाठी पुण्यात आले आहेत. यापूर्वी त्यांची DBS शस्त्रक्रियेबद्दल  मुलाखत झाली होती.यावेळी त्यांच्या पत्नीची मुलाखत शोभना तीर्थळी यांनी घेतली.सुधीर वकील आणि रेखा वकील या पतीपत्नीकडे पाहूनच सकारात्मक उर्जा मिळते. गेली २८ वर्षे ते पीडीग्रस्त आहेत पण त्यांच्याकडे पाहून तसे वाटत नाही. ३६व्या वर्षी त्याना पीडी झाला.२००६ साली DBS शस्त्रक्रिया झाली.औषधे कमी झाली जगण्याची गुणवत्ता सुधारली.त्यावेळी त्याना शस्त्रक्रियेचा खर्च सहा लाख आला.आता यात थोडी वाढ झाली आहे.इकॉनॉमी क्लास निवडल्यास खर्च थोडा कमी होतो असे त्यांनी सांगितले.शस्त्रक्रिया करावी किंवा नाही याबद्दल तुम्ही काय सल्ला द्याल असे विचारले असता त्यांनी करावी असे उत्तर दिले.                 चहापानाचा खर्च वाढदिवसानिमित्त श्री. पटवर्धन यांनी केला.'यापुढील प्रत्येक कार्यक्रमाच्या चहापानाचा  खर्च मी करीन' असे  श्री चंद्रकांत दिवाणे यांनी जाहीर केले.सौ शेंडे यांनी पार्किन्सन्स मेळाव्याचे हॉल भाडे दरवर्षी देणार असल्याचे जाहीर केले.                             जाहीर निमंत्रण जागतिक पार्किन्सन्स दिवस मेळावा २०१५ शनिवार दिनांक ११ एप्रिल २०१५ रोजी 'जागतिक पार्किन्सन्स दिवसा' निमित्त पार्किन्सन्स मित्रमंडळ,पुणे, सर्वांसाठी मेळावा आयोजित करीत आहे. स्थळ : लोकमान्य सभागृह,केसरीवाडा,न.चिं.केळकर मार्ग ५६८,नारायण पेठ,पुणे ३०. दिनांक : शनिवार ११ एप्रिल२०१५ वेळ : दु.४ ते सायं.६.३० प्रमुख पाहुणे : डॉक्टर अरविंद फडके M.D. मंडळाच्या स्मरणिकेचे प्रकाशन प्रमुख पाहुण्यांच्या हस्ते होईल. आपले शरच्चंद्र पटवर्धन मधुसूदन शेंडे नृत्योपाचारात सहभागी शुभार्थींचा नृत्याविष्कार,शुभार्थींच्या कलाकृतींचे प्रदर्शन हेही खास आकर्षण असणार आहे. विशेष सुचना : ज्या शुभार्थीना आपल्या कलाकृती ठेवायच्या आहेतत्यांनी कार्यक्रम सुरु होण्यापूर्वी निदान १५ मिनिटे त्या आणाव्यात.स्वयंसेकांकडे सुपूर्त कराव्यात. जागतिक पार्किन्सन्स दिवस मेळावा ११ एप्रिल वृत्त                         दिनांक ११ एप्रिल रोजी लोकमान्य सभागृह, केसरी वाडा येथे जागतिक पार्किन्सन्स दिनानिमित्त मेळावा आयोजित केला होता मेळाव्याची सुरुवात भर उन्हात दुपारी चारला असूनही कार्यक्रमास २०० ते २५० शुभंकर शुभार्थी आणि हितचिंतक उपस्थित होते.पुण्यातील तसेच पुण्याबाहेरील जुन्नर,चिपळूण,बेंगलोर,नाशिक, अशा  इतर ठिकाणाहूनही शुभंकर, शुभार्थी आले होते.                     ने काढलेल्या सुंदर रांगोळीमुळे प्रसन्न मनाने सर्व आत प्रवेश करत होते.                     गणेश वंदना आणि त्यानंतर  अज्ञानाचा अंधकार दूर करण्याचा वसा घेतलेल्या पार्किन्सन्स मित्रमंडळाच्या कार्याला अनुरुप अशा ' इतनी शक्ती हमे देना दाता' या प्रार्थनेने सभेला सुरुवात झाली.प्रार्थनेत सौ वसुधा बर्वे,सौ.पद्मजा ताम्हणकर,सौ प्रज्ञा जोशी या शुभार्थी आणि सविता ढमढेरे आणि अंजली महाजन या शुभंकरांनी सहभाग घेतला.संवादिनीवर होत्या त्यांच्या गुरु अनुपमा करमरकर. संपूर्ण कार्यक्रमाचे निवेदन व संचलन  डॉ.सौ शोभना तीर्थळी यांनी आपल्या ओघवत्या आणि माहितीपूर्ण शैलीत केले.मंडळाचे संस्थापक सदस्य श्री शरच्चंद्र पटवर्धन यांनी मंडळाच्या कार्याचा आढावा घेत प्रस्तावना केली.                  सुरुवातीचा कार्यक्रम शुभार्थींच्या नृत्याविष्काराचा होता.त्यांचे संचालन हृषीकेश पवार  या त्यांच्या शिक्षकांनी दोन सहाय्यीकाच्या साथीने केले.अत्य्नात लय, तालबद्ध व नियंत्रित हालचाली यांनी कार्यक्रमाची उंची सुरुवातीसच खूप उंचीवर नेली.सर्व श्रोते प्रेक्षकांनी हा कार्यक्रम डोक्यावर घेतला.                कार्यक्रमाचे मुख्य अतिथी डॉक्टर अरविंद फडके यांचे श्री पटवर्धन यांच्यासह मंचावर आगमन झाले.सर्वांनी उभे राहून मानवंदना दिली.यानंतर मृत्युंजय हिरेमठ याशुभार्थिनी आणि शैलजा कुलकर्णी या शुभांकारांनी आपले मनोगत व्यक्त केले.शुभार्थी प्राध्यापक करोडे हे थेट चिपळूण इथून कार्यक्रमास आले होते.अनेक प्रकारच्या वाद्यवादनात त्यांनी नैपुण्य प्राप्त केले आहे.इतक्या लांबून ते स्वत:ची वाद्ये अनु शकले नाहीत.पण उपलब्ध हार्मोनियम आणि प्लूट वादनाने थोडक्या वेळात आपले कौशल्य प्रगट केले.श्री पटवर्धन यांनी पुष्पगुच्छ देऊन पाहुण्यांचा सत्कार केला.सौ तीर्थळी यांनी पाहुण्यांचा परिचय करून दिला. मंडळ दरवर्षी या कार्यक्रमात स्मरणिका प्रकाशित करते.डॉक्टर अरविंद फडके यांच्या हस्ते टाळ्यांच्या गजरात स्मरणिकेचे प्रकाशन झाले.डॉक्टर फडके यांनी त्यांच्या व्याख्यानात पार्किन्सन्स डिसीजची,त्याच्या लक्षणांची व उपचाराची अभ्यासपूर्ण माहिती दिली.पार्किन्सन्स बाधित व्यक्तीने आपली जीवनशैलीकशी ठेवावी याचे विवेचन केले.पीडीग्रासितानी स्वत:, फॅमीली डॉक्टर्,न्युरॉलॉजिस्ट यांच्यात एक बंध (Link ) निर्माण करायला हवा व त्याप्रमाणे उपचारात सुसूत्रता आणावी.वरचेवर  डॉक्टर बदलू नये. सकस अन्नग्रहण करावे.वागिरे अनेक बाबींवर शुभार्थीना मार्गदर्शन केले. श्री रामचंद्र करमरकर आणि गोपाल तीर्थळी यांनी कार्यक्रमात भाग घेतलेल्या प्रत्येकाचा व विशेष पाहुण्यांचा यथोचित सत्कार केला. दीपा होनप यांनी निवेदने आणि आभारप्रदर्शनाचे काम आपल्या खुसखुशीत शैलीत केले. शेवटी सर्व उपस्थितांचे तोंड पेढ्यांनी गोड करून कार्यक्रम संपला.उपस्थित शुभार्थीना स्मरणिका मोफत देण्यात आल्या.साबेस येऊ न शकलेल्याना पोस्टानी पाठवण्यात येतील असे जाहीर करण्यात आले. निवेदन गुरुवार दिनांक १४ मे रोजी पार्किन्सन्स मंडळाची सभा आयोजित केली आहे. सौ विद्या काकडे या' सायको न्युरोबिक 'या विषयावर व्याख्यान देणार आहेत.सर्वांनी उपस्थित राहावे. स्थळ : हॉटेल आश्विनी,नवीपेठ,बँक ऑफ महाराष्ट्र च्या मागे, लालबहाद्दूर शास्त्री रोड,पुणे३० वेळ : दु ४.३० वाजता. वृत्तान्त पार्किन्सन्स मित्र मंडळ मासिक सभा दि ८/ ५ / १५                 गुरुवार  दिनांक १४- ५- १५ रोजी पार्किन्सन्स मंडळाची सभा : हॉटेल आश्विनी येथे आयोजित केली होती.दोन दिवस पुण्यात जोराचा पूस असल्याने सभासद येती की नाही असे वाटत होते पण पण ६५ जण उपस्थित होते.सौ विद्या काकडे यानी' सायको न्युरोबिक 'या विषयावर व्याख्यान दिले. श्री काशीकर यांनी घेतलेल्या प्रार्थनेने आणि शुभार्थींचे वाढदिवस साजरे करून सभेला सुरुवात झाली.विद्या काकडे यांची ओळख शोभना तीर्थळी यांनी करून दिली. विद्या काकडे यांनी मायक्रोबॉयॉलॉजीमध्ये एम.एस.सी. केल आहे.हाफकिन्स इन्स्टिट्यूटमध्ये 'डिप्लोमा इन लॅबोरेटरी पॅथॉलॉजी केल आहे.पुण्याच्या रुबी हॉलमध्ये ४० वर्षे काम केले. त्यातील  दहा वर्षे मायक्रोबॉयॉलॉजी विभागात आणि तीस वर्षे बायोकेमिस्ट्री विभाग प्रमुख म्हणून काम केले .निवृत्तीनंतर चेन्नई युनिव्हर्सिटीचा 'मास्टर्स इन सायको न्युरोबिक' हा दोन वर्षाचा अभ्यासक्रम केला.अभ्यासाचा भाग म्हणून डायबेटीस रुग्णावर प्रयोग केला.त्यातील निष्कर्ष आशादायी होते.आता पार्किन्सन्सच्या रुग्णावर त्याना प्रयोग करायचा आहे त्यामुळे या विषयाची प्राथमिक माहिती सांगण्यासाठी त्यांचे व्याख्यान ठेवले होते.               या संशोधनानातील सहभाग  स्वत: संशोधक आणि सहभागी होऊ इच्छिणारे शुभार्थी यांच्यातील परस्पर संपर्कातून आणि संवादातून होणार आहे.               विद्या काकडे यांनी आपला विषय पॉवर पॉइंट प्रेझेन्टेशनचा उपयोग करून विविध अ‍ॅनिमेशन स्लाईडच्या आधारे सोपा केला.सायको म्हणजे मन,न्युरो म्हणजे मेंदू,बिक्स म्हणजे खेळ.मन आणि मेंदू वापरून खेळण्यात येणारा खेळ म्हणजेच आपले  जीवन.आपण म्हणजे एक हेड  टॉप कॉम्प्युटर आहोत.तो वापरून आपण आपली शरीर यंत्रणा चालवतो.आणि आयुष्य जगतो.मन हे सॉफ्टवेअर आणि मेंदू म्हणजे हार्डवेअर आहे.मेंदू,शरीर आणि मन हे एकमेकात इतके मिसळून गेलेत की एकाचा परिणाम दुसर्‍यावर होतो.मनात जे विचार येतात त्याचा परिणाम मेंदूवर होतो व त्याचा परिणाम शरीर यंत्रणेवर होतो.मनात नकारात्मक  विचार आले तर परिणाम वाईट व  सकारात्मक विचार आले तर चांगला होतो.           शरीर स्वस्थ व आरोग्यपूर्ण ठेवण्यासाठी मनाची पण काळजी घेतली पाहिजे.सध्या फक्त शरीरावरच उपचार केले जातात.कारण ते दिसते, हालचाल करते,रोजची कामे सुरळीत पार पाडते.मनाची पण काळजी घेतली पाहिजे कारण मनातल्या भावना शरीरावर परिणाम करतात.हे सिद्ध झालेले आहे.          प्रसिद्ध शास्त्रज्ञ आईनस्टाईन म्हणतात'everything  is energy & energy is everything ' आपला मेंदू उर्जेवर चालतो.इलेक्ट्रिक इम्पल्स वर चालतो.प्रत्येक विचार,भावना सुद्धा एक प्रखर उर्जा आहे.आपल्याला लागणारी उर्जा आपण अन्नातून मिळवतो.पण या प्रक्रीयेला सुद्धा एक वेगळी उर्जा लागते.जैविक विद्युत चुंबकीय उर्जा.जी आपल्या शरीराच्या आत व बाहेर चार ते आठ फुटापर्यंत पसरलेली असते तिला Aura मानतात आपल्या शरीराचे कार्य, तब्येत जैविक विद्युत       चुंबकीय उर्जेवरच चालते.ही आपल्या शरीराला ती भरपूर मिळाली तर तुम्ही स्वस्थ आणि निरोगी राहता.आजारी असाल तर ही उर्जा शरीराला दिली तर रोग कमी होण्यास मदत होते पार्किन्सन्सच्या रुग्णांना कोणाच्याही मदतीशिवाय हा माईंडगेम खेळून भरपूर उर्जा मिळून रोग आहे तेथे रोखण्यास मदत मिळेल.या रोगामुळे आलेल्या डिप्रेशन मधून बाहेर येण्यास मदत होते.किर्लिअन फोटोग्राफी वापरून Aura काढता येतो.             व्याख्यानानंतर श्रोत्यांच्या प्रश्नाना विद्या काकडे यांनी उत्तरे दिली.सर्वांच्या मनात विषयाबद्दल खूप उत्सुकता होती.कार्यक्रमाची वेळ संपली तरी प्रश्न संपत नव्हते. प्रार्थनेने सभेची समाप्ती झाली.  निवेदन   गुरुवार  दिनांक ११ - ६  - १४ रोजी पार्किन्सन्स मित्रमंडळाची सभा आयोजित केली आहे. पार्किन्सन्समध्ये स्नायूंची ताठरता ही समस्या असल्याने त्यावर मात करण्यासाठी व्यायाम हा महत्वाचा ठरतो .या सभेत शुभार्थीच्या  व्यायामाबाद्दलच्या  अनुभवांची देवाणघेवाण होणार आहे.तसेच बद्धकोष्ठता या समस्येवरही शुभार्थी आपले अनुभव सांगणार आहेत.सर्वांनी सभेस उपस्थित राहावे. स्थळ : हॉटेल आश्विनी,नवीपेठ,बँक ऑफ महाराष्ट्र च्या मागे, लालबहाद्दूर शास्त्री रोड,पुणे३० वेळ : दु ४ .३० वाजता. वृत्तान्त पार्किन्सन्स मित्र मंडळ मासिक सभा दि ११ / ६  / १५                 गुरुवार  दिनांक  ११  रोजी पार्किन्सन्स मित्रमंडळाची सभा : हॉटेल आश्विनी येथे आयोजित करण्यात आली होती.बद्धकोष्ठता आणि व्यायाम यावर शुभंकर शुभार्थीच्या अनुभवाची देवाण घेवाण हा सभेचा विषय होता.११ एप्रिल २०१२ च्या अंकात श्री शरच्चंद्र पटवर्धन यांचा बद्धकोष्ठतेवरील 'कोष्ठबद्धता' लेख आणि २०१५ च्या  स्मरणिकेतील मोरेश्वर काशीकर यांचा' व्यायाम,पीडी आणि मी' हा लेख प्रसिद्ध केले होते.इतर शुभार्थीनाही याबाबत बोलते करणे जरुरीचे होते. .सभेची सुरुवात जून महिन्यात जन्म असलेल्या  शुभार्थीचे  वाढदिवस साजरे करून करण्यात आली. यानंतर नव्याने सामील झालेल्या शुभार्थीनी आपली ओळख करून दिली. चर्चेची सुरुवात शरच्चंद्र पटवर्धन यांनी आपले अनुभवावर आधारित मौलिक विचार मांडून केली. व्यायामाच महत्व कळत पण वळत नाही या अनेक शुभार्थीच्या मनोभूमिकेवर नेमक बोट ठेवलं.बद्धकोष्ठता आणि .व्यायाम यांचा परस्पर संबंध आहे.व्यायामाचा अभाव हे एक बद्धकोष्ठतेच कारण आहे.याशिवाय तंतुमय पदार्थ असलेला आहार, पाणी पीणे आणि रोजच्या रोज सकाळी मलविसर्जन झालेच  पाहिजे हा गैरसमज दूर करणे महत्वाचे असल्याचे मत मांडले.  श्री मोरेश्वर काशीकर यांनी व्यायामाबाद्दलचे काही महत्वाचे मुद्दे मांडले. शरीरात लाखो पेशी असतात.त्याना प्राणवायू पोचावावा लागतो.हे काम रक्तामार्फत होते .व्यायामाने हे शक्य होते.इंडार्फीनसारखे आनंद निर्माण करणारे हार्मोन्सही व्यायामाने तयार होते. स्वत: सातत्याने व्यायाम करत असल्याने औषधाचा डोस वाढला नसल्याचे सांगितले.व्यायामात वजने समाविष्ट केल्यावर कंपही आधीपेक्षा कमी झाल्याचे लक्षात आले.बद्धकोष्ठतेसाठी सारक चूर्णे घेतल्याने तात्पुरता उपयोग होतो.पाणी पिणे तंतुमय पदार्थ खाणे व्यायाम अशा नैसर्गिक प्रक्रियेवर भर देण्यास सुचविले.शेखर बर्वे यांच्या पुस्तकात सांगितलेली  आटो सजेशनचीही आठवण करून दिली. मित्रमंडळात नव्यानेच सामील झालेले श्री विजय ममदापुरकर हे बॉक्सिंग,स्विमिंग,रेसलिंग या खेळात अंतरराष्ट्रीय कीर्ती मिळवलेले खेळाडू आहेत.ऑलिम्पिकसाठीही त्यांनी खेळाडू तयार केले.त्यांच्या मते व्यायामाचा अतिरेकही नसावा.ते स्वत: रोज १०० सूर्य नमस्कार घालायचे आता कमी केले. पद्मजा ताम्हणकर यांनी जो व्यायाम करतो त्यात सातत्य हवे असे सांगितले.त्या ओंकाराने व्यायामाला सुरुवात करतात. ओंकारातील गुंजानाचा मेंदुला उपयोग होतो.स्पीच थेरपी म्हणूनही उपयोग होतो असा त्यांचा अनुभव आहे. सर्व अवयवांच्या हालचाली होतील असा व्यायाम त्या करतात. श्री निशिकांत  काळे यांनी डॉक्टरनी प्रिस्क्रिप्शनवर व्यायाम आणि आहाराबद्दल लिहावे असे सुचविले.  श्री रामचंद्र करमरकर म्हणाले की पार्किन्सन्स मुळे होणाऱ्या सर्व प्रकारच्या त्रासांवर व्यायाम हा एक उत्तम उपाय आहे. एकटे  स्वत: घरी  व्यायाम करणारे शुभार्थी फारच थोडे आढळतात. आपल्या सभांमध्ये महिन्यातून एकदाच आम्ही व्यायाम करून घेऊ शकतो, डॉक्टर सुधा महिन्या दोन महिन्यांनी एकदाच तुम्हाला प्रिस्क्रिपशन मध्ये व्यायाम करा म्हणून लिहून देऊ शकतील. पण त्याची अंमलबजावणी कोण करणार. शुभार्थी नैराश्यग्रस्त व खचलेले असतात. त्यामुळे ते एकटे व्यायाम करू शकत नाहीत. अशा वेळी शुभंकाराने स्वत:च ही जबाबदारी अंगावर घेऊन शुभार्थींकडून व्यायाम करून घ्यायला हवा.असे सुचवावेसे वाटते. ८० वर्षाच्या पुढचे वयाच्या मानाने तरुण दिसणारे शुभार्थी श्री यशवंत एकबोटे यांनी  खणखणीत आवाजात आपले  अनुभव सांगितले ते फॉरेस्ट डिपार्टमेंटमध्ये होते.जंगलात १०/१० किलोमीटर चालण्याची सवय होती.आताही ते सकाळी ५.३० ला उठतात.सहा ते सात व्यायाम,प्राणायाम ओंकार करतात त्यानंतर सात ते आठ फिरायला जातात. रमेश घुमटकर यांनी एका जागी बसून न राहता हालचाली करत राहण्याची गरज प्रतिपादन केली. नयना देसले यांनी त्यांच्या पतीला बद्धकोष्ठतेसाठी बाराक्षारची औषधे देत असल्याचे आणि त्याचा उपयोग होत असल्याचे प्रतिपादन केले. समारोप करताना श्री करमरकर म्हणाले, बद्धकोष्ठतेवर व्यायामाबरोबर इतरही अनेक उपाय आहेत. बद्धकोष्ठता होऊच नये कोंड्याचे रुचकर पदार्थ, खीर खावी,मूग ,मटकी सारखी मोड आलेली कडधान्ये थोडी वाफवून त्यात थोड लिंबू मीठ घालून खावी, पालक, चाकवत, हिरवा माठ, लाल माठ यांचे सूप घ्यावे,नाचणीच्या पीठाचे आंबील किंवा खीर खावी . या पदार्थांच्या वापराने आपण बध्कोष्ठावर नक्कीच मात  करू शकतो. काही पदार्थ मात्र आहारातून कायमचे हद्दपार करायला हवेत उदा. पाव, ब्रेड, सर्व प्रकारची बिस्किटे अर्थात बेकरीत बनणारे आट्याचे सर्व पदार्थ  तसेच शुभ्र तांदुळाचा भात. हे सर्व पदार्थ बद्धकोष्ठ होण्यास मदत करतात.   व्यायामावर बरेच जणांनी अनुभव सांगितले त्यामानाने बद्धकोष्ठतेवर चर्चा कमी झाली. प्रार्थनेने सभेची सांगता झाली. निवेदन नेहमी महिन्याच्या दुसर्‍या गुरुवारी पार्किन्सन्स मित्रमंडळातर्फे सभा आयोजित केली जाते.पण जुलै महिन्यातील सभा रविवार दिनांक  १२  /  ७  / २००१५ रोजीआयोजित केली आहे.याची नोंद घ्यावी. प्रसिद्ध न्युरॉलॉजीस्ट' या विषयावर व्  डॉक्टर  राहुल कुलकर्णी यांचे ' पार्किन्सन्स आजारावरील अद्ययावत माहिती याख्यान होणार आहे .सर्वांनी या संधींचा अवश्य लाभ घ्यावा स्थळ : हॉटेल आश्विनी,नवीपेठ,बँक ऑफ महाराष्ट्र च्या मागे, लालबहाद्दूर शास्त्री रोड,पुणे३० वेळ : दु ४ वाजता. वृत्तान्त पार्किन्सन्स मित्र मंडळ मासिक सभा दि १२/७ /१५ रविवार  दिनांक १२ जुलै रोजी अश्विनी हॉटेल येथे पार्किन्सन्स मित्रमंडळाने सभा आयोजित केली होती प्रसिद्ध न्युरॉलॉजीस्ट डॉक्टर राहुल कुलकर्णी यांचे' पार्किन्सन्स आजार आणि त्यावरील नवी  औषधे  ' या विषयावर व्याख्यान झाले.सभेस ८६ सभासद उपस्थित होते. सभेची सुरुवात प्रार्थनेने झाली.त्यानंतर मंडळाचे संस्थापक सदस्य श्री.मधुसूदन शेंडे याना श्रद्धांजली वाहण्यात आली.त्यांचे मित्र शरच्चंद्र पटवर्धन आणि रामचंद्र करमरकर यांनी शेंडे यांच्या आठवणीना उजाळा दिला.त्यानंतर शोभना तीर्थळी यांनी डॉक्टर राहुल कुलकर्णी यांची ओळख करून दिली. मधुसूदन शेंडे हे डॉक्टरांचे १२ वर्षे पेशंट होते.व्याख्यानाच्या सुरुवातीला त्यांनी शेंडे यांच्या आठवणी सांगितल्या.यातून मित्रमंडळाच्या इतिहासाचे एक पान  उलगडले.  २००२ मध्ये  दिनानाथ हॉस्पिटल येथे राहुल कुलकर्णी यांच्या पुढाकाराने मेळावा आयोजित केला गेला.त्याला अपेक्षेपेक्षा जास्त प्रतिसाद मिळाला.( याच सभेत श्री शेंडे आणि शरच्चंद्र पटवर्धन या जुन्या मित्रांची बर्‍याच दिवसांनी गाठ पडली.दोघेही स्वमदतगट सदृश्य काम करत होते यानंतर एकत्र काम सुरु झाले.)त्यानंतर  श्री शेंडे यांनी  पुण्यातील न्युरॉलॉजीस्ट,न्यूरोसर्जन यांची वाडेश्वर हॉटेल येथे सदिच्छाभेट  आयोजित केली होती.स्वमदतगटाची कल्पना मांडली.त्यांच्या स्वमदत गटाच्या कल्पनेला सर्वांनी दुजोरा दिला.व्याख्यानात याचा उल्लेख करून ते पुढे म्हणाले "शेंडे आणि पटवर्धन  यांनी समर्थपणे हा गट चालू केला.यांच्याइतका सक्रीय स्वमदत गट.भारतात इतरत्र नाही.येथे बरेच जुने पेशंट आहेत.काहींच्याबाबत खूप कोम्प्लीकेशन होतात.त्यातून बर्‍याच  गोष्टी आम्हा डॉक्टरनाही शिकायला मिळतात." डॉक्टर राहुल कुलकर्णी यांच्या आजच्या सभेचे आयोजनही श्री शेंडे यांच्या पुढाकाराने झाले.शेवटच्या क्षणापर्यंत त्यांनी मंडळाच्या कामाचा विचार केला. डॉक्टरांच्या व्याख्यानात त्यांनी अत्यंत सोप्या पद्धतीने प्रचलित आणि नव्याने येत असलेल्या विविध औषधांचा मागोवा घेतला.नंतर श्रोत्यांच्या प्रश्नाला उत्तरे दिली.;शंकांचे निरसन केले.(हा सर्व मागोवा स्वतंत्रपणे देत आहे.) दीपा होनप यांनी आभार मानले. यानंतर जुलै महिन्यात वाढदिवस असलेल्या शुभार्थींचे वाढदिवस साजरे करण्यात आले.  बॉक्सिंगमधील कार्यासाठी जीवन गौरव पुरस्कार मिळाल्याबद्दल शुभार्थी विजय ममदापुरकर यांचा सत्कार करण्यात आला.सौ विद्या काकडे यांनी डॉक्टर राहुल कुलकर्णी यांच्या भाषणाचे व्हिदिओ शुटींग केले. चहापानानंतर कार्यक्रमाची सांगता झाली.रेखा आचार्य यांनी  वाढदिवसानिमित्त चहापानाचा खर्च केला.    निवेदन गुरुवार १३ ऑगस्ट रोजी आश्विनी हॉटेल येथे पार्किन्सन्स मित्रमंडळाची सभा आयोजित केली आहे. डॉक्टर नेहा पेलपेकर या' पार्किन्सन्स आणि फिजिओथेरपी' याविषयावर  प्रात्यक्षिकासह व्याख्यान देणार आहेत. स्थळ : हॉटेल आश्विनी,नवीपेठ,बँक ऑफ महाराष्ट्र च्या मागे, लालबहाद्दूर शास्त्री रोड,पुणे३० वेळ : दु ४ वाजता. पार्किन्सन्स मित्र मंडळ मासिक सभा  १३ ऑगस्ट १५ च्या सभेचा वृत्तांत गुरुवार १३ ऑगस्ट रोजी आश्विनी हॉटेल येथे पार्किन्सन्स मित्रमंडळाची सभा आयोजित केली होती. डॉक्टर नेहा पेलपकर या' पार्किन्सन्स आणि फिजिओथेरपी' या विषयावर  प्रात्यक्षिकासह व्याख्यान देणार होत्या. पण काही अपरिहार्य कारणामुळे त्यांचे व्याख्यान होऊ शकले नाही.ते पुन्हा आयोजित केले जाणार आहे. सभेसाठी चिंचवड,औंध,पाषाण,येरवडा,कोथरूड,हडपसर अशा शहराच्या विविध भागातुन शुभंकर शुभार्थी आले होते.जळगावहून कुलकर्णी पती पत्नी आले होते.ठरलेले व्याख्यान होणार नसल्याने या सर्वांनी निराश होणे साहजिक होते.पण सर्वानीच संयोजकांची अडचण समजून घेऊन.दीड तास आनंदात घालवले. प्रार्थनेने सभेला सुरुवात झाली सुरुवातीला .शोभना तीर्थळी यांनी श्रोत्यांच्या अपेक्षाभंगाबाबत,गैरसोयीबद्दल दिलगिरी व्यक्त केली.आणि सहकार्याबद्दल आभार मानले.पुढील सर्व कार्यक्रम अनौपचारिक गप्पा स्वरूपाचा झाला. रामचंद्र करमरकर यांच्या  निवेदनाने या गप्पांना सुरुवात झाली.शुभार्थी विजय ममदापुरकर याना त्यांच्या क्रीडाविषयक कार्याबद्दल 'क्रीडा महर्षी बा.प्रे.झंवरसर स्मृती क्रीडा महारथी पुरस्कार' जाहीर झाला आहे.३० ओगस्ट रोजी एस.एम.जोशी फौंडेशन येथे संध्याकाळी पाच वाजता हा कार्यक्रम होणार आहे.याला हजर राहण्याविषयी त्यांनी आवाहन केले. यानंतर  वाढदिवस साजरे करण्यात आले.विलास जोशी,सुधाकर अनवलीकर,प्रभाकर लोहार,दिलीप कुलकर्णी हे शुभार्थी आणि शकुंतला झेंडे या शुभंकर या उपस्थितांचे हास्याचे फुगे  फोडून आणि हास्याचाच केक कापून वाढदिवस साजरे करण्यात आले.शोभना तीर्थळी यांनी या सर्वांबद्दल थोडक्यात माहिती सांगितली.अनवलिकर हे सद्या डायलेसिसवर आहेत.ते त्यांच्या कार्यकाळात झुंझार पत्रकार म्हणून प्रसिद्ध होते.आजाराशीही ते अशीच हसतमुखाने झुंज देत आहेत.पीडी झाल्यावर त्यांचे  'सहजी संवादिजे' हे पुस्तक प्रकाशित झाले.त्यांच्याकडे नुसते पाहूनच इतर शुभार्थीना उर्जा मिळाली असेल.विलास जोशी हे अबोल पण हातात घेतलेले कार्य नेटाने करणारे व्यक्तिमत्व.नृत्योपाचाराच्या प्रयोगात सुरुवातीपासून आजतागायत सहभागी असलेले ते एकमेव आहेत.सहकारनगरमधून बालेवाडीला राहायला गेले तरी .बसनी ते नृत्य वर्ग, मंडळाच्या सभा,कार्यकारिणी सभा याना हजर असतात.या सर्वत्र ते एकटे येतात हे विशेष.दिलीप कुलकर्णी हेही मित्रमंडळात सहभागी झाल्यापासून नृत्यवर्गास जातात. नियमितपणे सभाना हजर राहतात. प्रभाकर लोहार यांची डीबीएस शस्त्रक्रिया झाली.काही समस्या निर्माण झाल्याने त्याना तीनदा शस्त्रक्रियेला सामोरी जाव लागल.पण कुरकुर न करता  ते आनंदाने जीवन जगतात.सभेलाही ते एकटेच आले होते. शकुंतला झेंडे यांची शुभंकर म्हणून श्री झेंडेना उत्तम साथ असते.सभा सहली यात त्या उत्साहाने सहभागी होतात. एरवी वाढदिवस असणार्यांची माहिती सांगता येत नाही.पण यावेळी दुसरा कार्यक्रम नसल्याने सांगता आली. श्री शरच्चंद्र पटवर्धन यांनी यानंतर पार्किन्सन्सग्रस्तानी करावयाच्या व्यायामासंबंधी टीप दिल्या. यानंतर श्रीपाद कुलकर्णी, अंजली महाजन आणि  मोरेश्वर  मोडक यानी काही विनोदी किस्से आणि माहिती सांगितली. या पूर्वीच्या सभाना व्हीलचेअरवर आलेले अनिल कुलकर्णी यावेळी काठीही न घेता चालत आले होते.सभेला आल्यावर सर्व एकत्र भेटतील म्हणून आपण आलो असल्याच त्यांनी सांगितलं. घरातच पडल्याचे निमित्त होऊन ऑपरेशन,पार्किन्सन्समध्ये झालेली वाढ आणि तब्येतीतले अनेक चढउतार  याना कसे तोंड दिले याबाबतचा अनुभव सांगितला.त्यांचे शाळेपासूनचे २५ मित्र त्यांच्या आजारपणात त्याना मुंबईहून भेटायला आले.हा अनुभव सांगताना त्यांना भरून आले. रामचंद्र करमरकर यांनी नवीन सभासदाना नृत्यवर्गाविषयी माहिती सांगितली विलास जोशी आणि प्रज्ञा जोशी यांना त्याचे नृत्याविषयी अनुभव सांगावयास सांगितले. चहापानानंतर  कार्यक्रमाची सांगता झाली. मोरेश्वर मोडक यांनी बिस्किटे आणली होती.सौ झेंडे यांनी चहाचा खर्च दिला.                      पार्किन्सन्स मित्र मंडळ मासिक सभा १० सप्टेंबर १५ च्या सभेचा वृत्तांत     गुरुवार १५ सप्टेंबरला अश्विनी हॉटेल येथे सभा आयोजित केली होती. पुण्यात कोसळणार्‍या पावसात धडधाकट माणसालाही बाहेर पडाव अस वाटणार नाही अशी परिस्थिती होती.अशा अवस्थेत शुभार्थीना घेऊन यायचं म्हणजे शुभंकरांसाठी दिव्यच.त्यामुळे उपस्थितीबद्दल शंकाच होती.५५ ते६० जणांनी उपस्थिती लाऊन आम्हाला आश्चर्याचा सुखद धक्का दिला.                    प्रार्थनेने सभेला सुरुवात झाली.त्यानंतर रामचंद्र करमरकर यांनी काही महत्वाची निवेदने केली.सप्टेंबर महिन्यात वाढदिवस असणार्‍या शुभंकर शुभार्थींचे वाढदिवस मोठ्या उत्साहात साजरे  करण्यात आले.शीलाताई कुलकर्णींचा त्यादिवशीच वाढदिवस होता.त्यांनी मोठ्ठा केक आणला होता.केक कापून झाल्यावर अंजली महाजनने त्यांना विचारले, आनंदाचा क्षण विचारल्यावर पटकन काय सांगाल? त्यांचे उत्तर होते मित्र मंडळ. राजीव ढमढेरेनी गाण म्हणायला सांगितल्यावर' जीवनसे भरी तेरी आंखे ' हे गाणे म्हणून आणि त्यावर 'आय मीन इट' अशी पुस्ती जोडून पत्नीच्या चेहर्‍यावर आनंद फुलवला.श्री. बिवलकर यांची अवस्था पाहता त्याना आणण्याचे धाडस करणार्‍या सौ बिवलकरांचे कौतुक करावे तेव्हढे थोडेच.                 यानंतर' मित्रा पार्कीनसना' या शोभना तीर्थळी लिखित, संकलित  आणि ई प्रतिष्ठानने प्रकाशित केलेल्या ई पुस्तकाचे श्री शरच्चंद्र पटवर्धन यांच्या हस्ते प्रकाशन झाले.या पुस्तकातील 'मित्रा  पार्कीनसना' हा भाग आरती खोपकर यांनी वाचून दाखवला.शोभना तीर्थळी यांनी समाजात या आजाराबाबत गैरसमज दूर करून जागृती निर्माण करण्यासाठी,पार्किन्सन्स मित्रमंडळासारख्या स्वमदत गटामुळे पार्किन्सन्ससह आनंदाने जगता येते. हे सांगण्यासाठी अशा पुस्तकाची आवश्यकता प्रतिपादन केली.रामचंद्र करमरकर यांनी पुस्तकासाठी घेतलेल्या कष्टाबद्दल शोभना तीर्थळी यांचे कौतुक केले.                 डॉक्टर अशोक झंवर यांचे यानंतर निसर्गोपचार या विषयावर व्याख्यान झाले.त्यांचा परीचय श्री रामचंद्र करमरकर यांनी करून दिला.व्याख्याने, स्वत:वर आणि इतरांवर प्रत्यक्ष निसर्गोपचार हे त्यांनी एखाद्या व्रतासारखे स्वीकारले आहे.वडिलांच्या कडून आलेल्या वारसा  आपल्या व्यासंगाने, अभ्यासाने आणि प्रयोगाने त्यांनी वृद्धिंगत केला.                 निसर्गोपचार म्हणजे काय यावर त्यांच्या व्याख्यानाचा भर होता. पृथ्वी,आप,तेज वायू आकाश या पंचमहाभूतापासून सृष्टी निर्माण झाली.मनुष्यदेहही पंचतत्वात्मक.चुकीच्या जीवनशैलीमुळे आजार निर्माण होतात.औषधोपचारविरहीत असा निसर्गोपचाराचा दृष्टीकोन आहे.निसर्ग चूक करत नाही हा निसर्गोपचाराचा सिद्धांत आहे.भारतात निसर्गोपचाराचा पाया.आचार्य के.लक्ष्मण शर्मा यांनी घातला महात्मा गांधीनी तो लोकप्रीय केला.               निसर्गोपचारानुसार शरीरात साचलेले विजातीय विषद्रव्य हाच एकमेव आजार.मेंदूला सगळ कळत.चुकीच्या जीवनशैलीमुळे शरीरात कचरा निर्माण होतो तो तात्पुरता वेगवेगळ्याअवयवात ढकलला जातो ज्या अवयवात गेला त्यानुसार त्या त्या अवयवाचे आजार निर्माण होतात.यातून सुटकेसाठी पंचमहाभूताचाच आधार घ्यावा लागतो.अनेक उदाहरणे देऊन निसर्गोपाचारात आहार विहार,व्यायाम इत्यादींचे महत्व त्यांनी सांगितले.डॉक्टरांनी आशा सोडली आहे असे अनेक पेशंट शेवटचा उपाय म्हणून निसर्गोपाचाराकडे येतात आणि चमत्कार झाल्याप्रमाणे बरे होतात. असा त्यांचा अनुभव सांगितला.पार्किन्सन्सच्या पेशंटवर मात्र  अजून उपचार करण्याची वेळ आली नाही असे त्यांनी सांगितले. श्रोत्यांच्या अनेक प्रश्नाना त्यांनी उतरे दिली.   ई साहित्यच्या सोनाली घाटपांडे अचानक आलेल्या अडचणीमुळे प्रकाशनाच्यावेळी येऊ शकल्या नाहीत त्या नंतर आल्या.ईसाहित्यबद्दल त्यांनी माहिती सांगितली. वाढदिवसानिमित्त शिला कुलकर्णी यांनी केक,सविता ढमढेरे यांनी बिस्कीट आणि  कॅडबरी.वृंदा .बिवलकर यांनी चकली,पद्मजा ताम्हनकर यांनी पेढे दिले.अश्विनी दोडवाड यांनी चहा दिला.वृंदा बिवलकर यांनी एक हजार रुपयाची देणगीही दिली.औपचारिकरीत्या समारंभ संपला तरी.अनेकजण थांबले होते गप्पांची देवाण घेवाण चालूच होती.एकंदरीत सभाना येऊन व्याख्याने ऐकण्याबरोबर एकमेकाना भेटण्याच्या ओढीनेही शुभंकर शुभार्थी येतात हे जाणवले. निवेदन गुरुवार दिनांक ८ ऑक्टोबर रोजी आश्विनी हॉटेल येथे पार्किन्सन्स मित्रमंडळाची सभा आयोजित केली आहे. पार्किन्सन्सशी मैत्रीपूर्ण लढत पुस्तकाचे लेखक श्री.शेखर बर्वे ' शरीर,मन आणि आजार ' याविषयावर व्याख्यान देणार आहेत. स्थळ : हॉटेल आश्विनी,नवीपेठ,बँक ऑफ महाराष्ट्र च्या मागे, लालबहाद्दूर शास्त्री रोड,पुणे३० वेळ : दु ४ वाजता. ऑक्टोबर वृत्त गुरुवार दिनांक १ ऑक्टोबर रोजी ससून हॉस्पिटल येथे जेष्ठ नागरिक दिनानिमित्त पर्किन्सन्स आजारावर कार्यशाळा आयोजित केली होती. पार्किन्सन्स विषयक विविध विषयावर तज्ञांची व्याख्याने झाली.शेवटच्या सत्रात  न्युरॉलॉजीस्ट डॉक्टर इच्छापुरिया यांचे व्याख्यान व प्रश्नोत्तरे झाली.पार्किन्सन्स शुभार्थी आणि शुभंकरांनी याचा लाभ घेतला.     वृत्तांत - पार्किन्सन्स मित्र मंडळ मासिक सभा दि.  ८ -  १० - २०१५ गुरुवार  दिनांक  ८ - १० - १५  रोजी पार्किन्सन्स मित्रमंडळाने हॉटेल आश्विनी येथे सभा आयोजित केली होती.'पार्किन्सन्सशी मैत्रीपूर्ण लढत' पुस्तकाचे लेखक श्री.शेखर बर्वे यांचे  'शरीर,मन आणि आजार ' या विषयावर व्याख्यान झाले.प्रार्थनेने सभेस सुरुवात झाली .८० वर्षे ओलांडलेल्या सुमन जोग यांनी ऑर्थरायटीसचा स्वमदत गट सुरु करत असल्याची माहिती दिली. यानंतर निशिकांत जोशी श्री एकबोटे आणि श्री ताम्हणकर यांचे वाढदिवस साजरे करण्यात आले.त्यांनी आपले मनोगत व्यक्त केले. व्याख्यानात सुरुवातीला श्री बर्वे यांनी १० ऑक्टोबर हा जागतिक मानसिक आरोग्य दिन असल्याचे आणि WHO ने 'चला मोकळेपणाने बोलू मानसिक आरोग्याबद्दल.'असे घोषवाक्य जाहीर केल्याचे सांगितले.व्य्ख्यानात त्यांनी मेंदुची रचना,कार्य,शरीर व्यवस्थेतील भूमिका,मानसशास्त्रीय द्रष्ट्या,आयुर्वेदानुसार मनाची माहिती,मन, शरीर,आजार यातील परस्पर संबंध,पिदिपेशान्त्शी या सर्वच संबध याविषयी मूलगामी विवेचन केले त्याचा थोडक्यात आढावा घेत आहे. शरीर आणि मन याचं अतूट अद्वैत असत. मन स्वस्थ असत तेंव्हा प्रकृती उत्तम असते. आजाराबद्दल बोलल जात तेंव्हा,आजाराच्या लक्षणावरून अवस्थेवरून बोलल जात आपण निरामयतेच्या किती जवळ आहोत याचा बोध होत नाही.निरामयतेची काही लक्षणे म्हणजे पडल्या पडल्या गाढ व अखंड झोप,झोपून उठल्यावर ताजेतवाने वाटणे,नियमित शौच मलमूत्र विसर्जन,उत्साह टिकण,१००% सर्व अवयवांची क्षमता टिकण,रोगप्रतिकारशक्ती,कणखरपणा,प्रसन्न आशावादी वृत्ती. शरीराच्या या आरशात आजाराला पहायला हव.आजार समजण्याच्या कितीतरी आधी बदल होत असतात.शरीराचे महत्वाचे घटक. मेंदू आणि मन.या दोन्हीच संतुलन असत..संवेदना,जाणीवा,वेदना, विचार,ताणतणाव हे संतुलन बिघडवतात.आजार निर्माण करतात.यासाठी मन मोकळ करण,तणावयुक्त विचार,तणावाची कारणे निर्माण होणार नाहीत याची काळजी घेणे महत्वाच.रासायनिक बद्लानेही मेंदूत वर्तनात बदल होत्तात.मेंदू हा गुंतागुंतीचा अवघड,क्लिष्ट विषय आहे.सतत संदेशवहन होत असते.मेंदूच्या विविध भागात अब्जावधी पेशी व मज्जापेशी कार्यरत असतात.प्राणवायूचा पुरवठा निट न झाल्यास मज्जापेशी मरतात.श्वसन हे मेंदू,शरीर आणि मन याना जोडणारा सेतू असते.शरीराला लागणार्‍या प्राणवायुपैकी २० टक्के मेंदूकडे जातो.पीडी पेशंटला यापेक्षा पाचपट अधिक लागतो.यासाठी दिर्घ श्वसन,प्राणायाम,व्यायाम यांची गरज असते.     मनावर अनेक वर्षे शास्त्रज्ञ काम करत आहेत पण त्याचा ठाव लागलेला नाही.मनाची नेमकी व्याख्या करता येत नाही.मग वर्णन केल जात.जीवशास्त्रज्ञांच्या मते मन मेंदूचाच अविभाज्य भाग आहे.मनाचे चेतन आणि अचेतन भाग असतात.भावना,विचार,निर्णय प्रक्रिया चेतन अचेतन दोन्ही भागातून.निरोगी मनाचा विचार करताना विचार,मन आणि मेंदू अलग करता येत नाहीत.मनाच्या सर्व व्यवहारात षड्रिपू लाटा निर्माण करतात.सत्व ,राज,तम यात भर घालतात; विचार,कृती,असंतुलित संकल्प,विकल्प भर घालतात.मन:शक्तीवर परिणाम करतात.मनाचे दोष तपासता येत नाहीत. शारीरिक विकृतीने मनाच्या क्षमतेवर परिणाम होतो.त्याचा विचार कृतीवर परिणाम,त्याचे परिणाम आजारावर,जीवनावर आणि ते चेहर्‍यावर प्रतिबिंबित होते. संशोधनानुसार  प्रथम मन व नंतर शरीर आजारी पडते.ल्युईस यांच्या मते  , मनातील आजार शरीरावर.म्हणून मनाच्या जखमा बर्‍या करा.स्वास्थ्य बाधित झाल्यावर मनाबद्दल काय करायचं हा विचार व्हावा.आयुर्वेदानी याबाबत विचार केला आहे.  ताणताणाव सहनशक्तीपलीकडे गेले की,शारीरिक लक्षणे दिसू लागतात.भूक,पचनावर परिणाम होतो.निद्रनाश अस्वस्थता,थकावट,मेंदू बधीर होण,वैताग,खिन्नता,चिडचिड,वैफल्य शेवटी उदासीनता येते.मध्यम वयापुढे जास्त प्रादुर्भाव होतो.अयोग्य आहार,व्यायामाचा अभाव,विश्रांतीचा अभाव याच्या एकत्र परिणामातून आजार निर्माण होतो.मनात मृत्यूची भीती,मरण्यापुर्वीचे हाल या कल्पनेची भिती,मरण्याच्या क्षणाचा विचार, मागे राहणार्‍यांची काळजी,अशा भीतीही असतात. याशिवाय स्वप्रतीमेला बसणारा धक्का,वृद्धत्वातील परावलंबित्व,आर्थिक स्तर,कुटुंब चालवताना सहभाग नाही या चिंता वृद्धत्वात मन पोखरतात.याचा परिपाक विचारावर,आजारावर होतो त्यावर विज्ञान नियंत्रण ठेऊ शकत नाही.स्वप्रयत्न महत्वाचे. स्वप्रयत्नासाठी त्यांनी काही सूचना केल्या.त्या अशा - हव ते मिळत नाही,नको असलेल स्वीकाराव लागत.या दोन्हीचा मिलाफ म्हणजे वास्तव.वास्तवाचा स्वीकार करा. - वैचारिक प्रक्रिया नकारात्मक्तेकडे  असल्यास कृतीवर परिणाम होतो. यासाठी सत्संग,सत्विचार,श्रद्धा,ध्यान,योग,ग्रंथ पठण,कलेचा आनंद घ्या.त्याचा सुपरिणाम होतो.  - कृतीत तोचतोचपणा व त्यातून कंटाळा,निराशा,उद्वेग निर्माण होतात. यासाठी मानसिक विश्रांती घेण्यासाठी कोणताही विचार न कारता स्वस्थ बसून राहा. -  कौटुंबिक गोष्टीत मते इतरांवर  लादु नका.ती कालबाह्य..जमल्यास प्रवाही व काळाबरोबर आचार विचार ठेवा.एकटेपणा टाळा. - परावलंबित्व कमी करा.मन कधीच वृद्ध होत नाही,निवृत्त होत नाही.त्याला.गुंतलेले असु द्या.त्याचे योग्य पोषण,वापर हा मन:शक्तीकडे घेऊन जाण्याच काम करेल.  वैद्यकीय शास्त्रात सहभागातून आरोग्य हा विचार आहे त्यात मन महत्वाचा घटक आहे.स्वमदतगटात सहभागी होणे यासाठी महत्वाचे. श्री बर्वे यांच्या  व्याख्यानाला विचाराबरोबर अनुभवाची जोड असल्याने ते सर्वांनाच  भावले. डॉक्टर शशिकांत करंदीकर यांनी श्रीकृष्ण मराठे यांचे 'माझी आरोग्यगाथा 'आणि डॉक्टर मनोज भाटवडेकर यांचे' एका पुनर्जन्माची कथा' या दोन मनोबल वाढवणार्या पुस्तकांबद्दल माहिती सांगितली. यानंतर संचेती हॉस्पिटलच्या न्युरो  फिजिओथेरपि विभागात पदव्युत्तर अभ्यासक्रम करणार्या चार विद्यार्थीनिनी त्यांच्या पार्किन्सन्सवरील प्रयोगासाठी सहभाग घेण्याची शुभार्थीना विनंती केली. प्रार्थनेनी सभेची सांगता झाली देणे समाजाचे प्रदर्शनातील सहभाग ९,१०,११ ऑक्टोबर रोजी आर्टिस्ट्रीच्या देणे समाजाचे या प्रदर्शनात पार्किन्सन्समित्रमंडळानी सहभाग घेतला.अनेकांपर्यंत मंडळाची माहिती पोचण्यासाठी आणि स्वयंसेवक मिळण्यासाठी याचा खूप उपयोग झाला.सकळी ९ ते रात्री आठपर्यंत प्रदर्शन होते.शरच्चंद्र पटवर्धन,रामचंद्र करमरकर,श्यामला शेंडे,अंजली महाजन,मोरेश्वर काशीकर,विलास जोशी,गोपाळ तीर्थळी,जयेंद्र रेगे,प्रज्ञा जोशी,नलीन जोशी,अरुंधती जोशी,शोभना तीर्थळी यांनी आळीपाळीने प्रदर्शनाच्या ठिकाणी थांबून माहिती सांगण्याचे काम केले. पारितोषिक वितरण समारंभ गुरुवार दिनांक २९ ऑक्टोबर १५ रोजी महाराष्ट्र ग्रंथोत्तेजक सभेतर्फे विविध विषयात दिल्या जाणार्‍या पारितोषिकांचा वितरण समारंभ झाला..आरोग्य विभागात पार्किन्सन्स मित्रमंडळाचे कार्यकारिणी सदस्य,शुभंकर शेखर बर्वे लिखित 'पार्किन्सन्सशी मैत्रीपूर्ण लढत ' या पुस्तकास पारितोषिक मिळाले आहे.प्रसिद्ध पत्रकार  किरण ठाकूर यांच्या हस्ते पारितोषिक दिले गेले. निवेदन गुरुवार  दिनांक १०/११/२००१४ रोजी पार्किन्सन्स मित्रमंडळातर्फे सभेचे आयोजन केलेहे आहे. श्री.व सौ.महेंद्र शेंडे यांच्या गाण्याचा कार्यक्रम आहे.सर्वांनी उपस्थित राहून लाभ घ्यावा. १० डिसेंबर रोजी फुलगाव येथे सहल जाणार आहे.यावेळी सकाळी ९.३०. ते सहा अशी सहलीची वेळ असणार आहे.कार्यक्रमाच्यावेळी सहलीबद्दल अधिक माहिती देण्यात येईल प्रत्येकी २०० रु.सहलीसाठी वर्गणी ठेवली आहे.ज्याना सहभागी व्हायचं आहे त्यांनी कृपया सभेच्यावेळी नाव नोंदणी करावी. स्थळ : हॉटेल आश्विनी,नवीपेठ,बँक ऑफ महाराष्ट्र च्या मागे, लालबहाद्दूर शास्त्री रोड,पुणे३० वेळ : दु ४ वाजता. वृत्तान्त पार्किन्सन्स मित्र मंडळ मासिक सभा दि १९/११/१४ दिनांक १९ नोव्हेंबर रोजी आश्विनी हॉटेल येथे पार्किन्सन्स मित्रमंडळाची सभा आयोजित केली होती.महेंद्र शेंडे आणि मानसी शेंडे यांचा विठ्ठलाची गाणी हा कार्यक्रम होता. नेहमीच्या प्रथेप्रमाणे प्रार्थनेने सभेला सुरुवात झाली.श्री.रामचंद्र करमरकर यांनी स्वागत, प्रास्ताविक व कार्यक्रमातील सहभागींची ओळख करून दिली. श्री.महेंद्र शेंडे बँकेतून मोठ्या पदावरून निवृत्त.अनेक सामजिक संस्थामध्ये काम.विशेषत: वनवासी कल्याण आश्रम संस्थेत अनेक वर्षे काम.गाण्याची आवड.एम.एस.इ.बी.तून अधिकारी पदावरून स्वेच्छया निवृत्ती घेतलेल्या,आणि गांधर्व महाविद्यालायातुन् प्रथम वर्गात विशारद झालेल्या पत्नी मानसी शेंडे यांच्या उत्तम साथीमुळे विठ्ठलाची गाणी हा कार्यक्रम सुरु केला. कार्यक्रमात त्यांच्या साथीला, संवादिनीवर ८० वर्षाचे श्री.भूतकर आणि तबल्यावर सनतकुमार राजगुरू होते. वारकरी पद्धतीने भजन असल्याने पंचपदीने भजनास सुरुवात झाली. त्यांनतर सर्वाना परिचित अमृताहुनी गोड,मूर्त रूप जेथे,समाधी साधन,झाला महार पंढरीनाथ अशी लता मंगेशकर, आशा भोसले,सुमन कल्याणपूर,भीमसेन जोशी,माणिक वर्मा,सुधीर फडके  वगेरेंची गाजलेली भजने म्हटली याशिवाय काही अपरिचित भारुड,पोवाडा अशा ढंगाची गाणीही म्हटली.रुक्मिणी रुसली, कोपर्यात बसली या भारुडात व इतर काही गाण्यात त्यांनी प्रेक्षकानही सहभागी करून घेतले. मध्यंतरामध्ये चहापान,सहलीविषयी निवेदन आणि रमेश फडणीस,अनिल कुलकर्णी,गोपाल तीर्थळी,सुरेश शिधये या,शुभार्थिंचे आणि अंजली व केशव महाजन यांची शुभंकर उमा खिलारे यांचे वाढदिवस साजरे करण्यात आले.अनिल कुलकर्णी यांनी वाढदिवसानिमित्त चॉकलेट दिली.श्री काशीकर यांनी बाकरवडी आणली होती.यानंतर अंजली महाजन यांनी रंगतरंग आणि विविध दिवाळी अंकात लेखन केले आहे.त्यांचे कौतुक करण्यात आले.त्यांचे पती केशव महाजन यांनीही पत्नीबद्दलच्या भावना व्यक्त केल्या.त्यांना उभे राहून बोलण कठीण होत होत.ते इतके हलत होते कि एका बाजूने तीर्थळी आणि एका बाजूने पटवर्धन यांनी त्यांना घट्ट धरून ठेवले होते. अशा अवस्थेतही त्यांना जे काही सांगायचे होते ते त्यांनी पूर्ण केले.त्यांची ही कृती सर्वांच्याच मनाला स्पर्शून गेली. मध्यंतरानंतर पुन्हा काही लोकप्रिय भजने आणि शेवटी नामदेव विठ्ठलाला भोजन देतात या प्रसंगावर एक नवीनच भैरवी झाली.'येई हो विठ्ठले माझे माउली' या आरतीत सर्वानीच सहभाग घेतला आणि कार्यक्रमाची सांगता झाली. सहल निवेदन पार्किन्सन्स मित्रमंडळ गुरुवार दिनांक १० डिसेंबर रोजी सहल आयोजित करीत आहे.पुण्याहून ३० किलोमीटर अंतरावर असलेल्या फुलगाव येथील "इन्व्हेस्टमेंट इन मॅन ट्रस्ट" या संस्थेच्या जागेत आपण जाणार आहोत.सकळी ९.३० ते संध्याकाळी ५.० ही आपली पुण्याहून निघण्याची आणि पुण्यात परत येण्याची वेळ असेल.सर्वांनी थोडी न्याहारी करून हॉटेल अश्विनी येथे ९.१५ पर्यंत यावे.९.३० ला बस सुटेल.बरोबर आवश्यक ती औषधे.पाण्याची बाटली,थंडी,कडक उन यापासून बचावाची साधने,अवश्य बरोबर घ्यावी.तेथे पोचल्यावर चहा,दुपारी एकच्या सुमारास जेवण,दुपारी ३.३० च्या सुमारास चहा हि सर्व व्यवस्था केलेली आहे.या व्यतिरिक्त कोणाला काहीतरी तोंडात टाकण्याची गरज भासल्यास अशा वस्तू बरोबर ठेवाव्यात.मंडळाचे कार्यकर्ते सर्वांची काळजी घेतीलच पण शुभार्थी बरोबर शुभंकरही असावे. सहलीची वर्गणी रु.२०० प्रत्येकी अशी आहे.पैसे भरून नाव नोंदणी करावी.नोंदणीची शेवटची तारीख २८ नोव्हेंबर १५ असेल.बस व इतर व्यवस्था करण्याच्या दृष्टीने ते गरजेचे आहे. आपणा सर्वांच्या सहकार्याने नेहमीप्रमाणेच सहल उत्तम पार पडेल. सहलीबाबत काही शंका असल्यास संपर्क. रामचंद्र करमरकर  मोबाईल  ९४२३३३८१६४ शोभना तीर्थळी मोबाईल  ९६७३११४८४३ सहलवृत्त १० डिसेंबर २०१५ रोजी पार्किन्सन्स मित्रमंडळाची सहल,फुलगाव येथील' इन्व्हेस्टमेंट इन मॅन ट्रस्ट'येथे  गेली होती.४० वर्षापासून ते ८२ वर्षापर्यंतच्या .३६ शुभंकर शुभार्थिनी  सहलीत सहभाग घेतला यावर्षी  प्रथमच दिवसभराची सहल होती.अश्विनी हॉटेलमध्ये नऊ वाजताच मंडळी जमायला सुरुवात झाली.श्री दत्तात्रय जोशी यांनी सोनचाफ्याच्या फुलापासून तयार केलेले खास नैसर्गिक अत्तर सर्वाना लावले आणि वातावरण सुगंधित केले.अरुंधती जोशी,अंजली महाजन. सर्वाना बिल्ले देण्याचे काम करीत होत्या. प्रफुल्ल उपलप अंजली उपासनी या नव्याने  सामील झालेल्या स्वयंसेवकानी. अगदी वेळेत आलेल्या व्यक्तीना बसमध्येच बसवले आणि त्यांच्यापर्यंत बिल्ले पोचवले. बसमध्ये माईक असल्याने सूचना देणे सोपे गेले. दिवसभराच्या कार्यक्रमाची रूपरेषा रामचंद्र करमरकर यांनी सांगितली.सुरुवातीला आणि प्रत्येक थांब्यावर हजेरी घेण्याचे काम अंजली करत होती.वय आणि पार्किन्सन्स विसरून सर्वांनी सहलीचा आनंद लुटा.हे अंजलीचे आवाहन सर्वांनी मनावर घेतेले.अंत्याक्षरी खेळता खेळता कधी फुलगाव आले समजलेच नाही. तेथे चहाची व्यवस्था केलेली होती.शुभार्थी सुशील श्रॉफ यांच्या पत्नी प्रथमच मंडळाच्या उपक्रमात सामील झाल्या होत्या.त्यांनी ढोकळा करून आणला होता.सर्वाना देण्यासाठी द्रोणही चहापान करून लगेचच तुळापुर येथील संगमेश्वर मंदिर आणि संभाजीची समाधी  पाहण्यासाठी सर्व रवाना झाले.केशव महाजन हे फुलगाव येथेच थांबले. त्यांच्या बरोबर प्रफुल्ल उपलप थांबल्याने अंजली महाजन तुळापुरला येऊ शकल्या.भीमा भामा आणि इंद्रायणीच्या संगमावर असल्याने येथील शिवमंदिराला संगमेश्वर मंदिर नाव पडले.देऊळ प्राचीन आणि हेमाडपंती शैलीतील आहे.परिसर सुंदर आहे.नव्वद सालानंतर निरगुडकर फौंडेशनने मंदिराचा जीर्णोद्धार  केला.संभाजीमहाराजांची समाधी त्या भोवती ऐतिहासिक दृश्ये दाखवणारी पेंटिंग होती.खाली पायर्या उतरून गेल्यावर नदीचा संगम आहे.ज्याना शक्य आहे ते सर्व तेथे जाऊन आले.परिसरात ताक,ताज्या भाज्या विकावयास बसले होते. स्वस्त ताज्या भाज्या अनेकांनी घेतल्या. जेवणासाठी सर्व मुळ मुक्कामी आले.पाने वाढून तयारच होती.भाकरी,पोळ्या,भरल वांग,झुणका,शेवग्याच्या शेंगा घातलेली आमटी,भाजलेला पापड,दाण्याची चटणी आणि गुलाबजाम असा बेत होता.गरम गरम चुलीवरून ताटात भाकर्या येत होत्या.प्रेमाने आग्रहाने वाढले जात होते. जेवणानंतर हॉलमध्ये खेळ आणि करमणुकीच्या कार्यक्रमासाठी व्यवस्था केलेली होती.गाडीनेच तेथे सर्वाना सोडण्यात आले.जेवणाच्या ठिकाणी आणि या हॉलमध्येही शुभार्थीसाठी आमच्या मागणीनुसार संस्थेने चार कॉट  तयार ठेवल्या होत्या.अनेकाना अशी गरज लागेल असे वाटले होते. परंतु केशव महाजन आणि डीबीएस सर्जरी झालेले सुरेश सिधये वगळता कोणाला आडवे पडण्याची गरज वाटली नाही. खेळण्यास सुरुवात झाली.शुभार्थी श्री. चंद्रकांत दिवाणे आणि विजया दिवाणे यांनी लेखक ,कलाकार ओळखा असा खेळ तयार करून आणला होता.कागदावर उत्तरे लिहायची होती.सर्वांनी उत्साहाने भाग घेतला.शरच्चंद्र पटवर्धन याना प्रथम आणि शोभना तीर्थळीयाना द्वितीय क्रमांक मिळाला. स्वत:च्या हस्ताक्षरात खेळ तयर केल्याने प्रथम द्वितीय क्रमांकाच्या विजेत्यांबरोबर दिवाणेनाही बक्षीस देण्यात आले.यानंतर मोडक यांनी रिंग टाकण्याचा खेळ आणला होता पाच बक्षिसेही आणली होती.त्यातही सर्व शुभार्थिनी सहभाग घेतला.महेंद्र शेंडे प्रथम,शिल्पा कुलकर्णी द्वितीय,shri गायाल तृतीय,यशवंत एकबोटे आणि विजया मोघे याना उत्तेजनार्थ बक्षिसे देण्यात आली.शरच्चंद्र पटवर्धन यांनी यानंतर ओरीगामिसाठी तयार करून आणलेले कागद देण्यात आले.शैलजा कुलकर्णी आणि विजया दिवाणे यांचा पहिला आणि दुसरा क्रमांक आला. अंजली महाजनने काही शुभंकर शुभार्थीवर कविता करून आणल्या होत्या.त्या व्यक्ती ओळखायच्या होत्या.या खेळानेही गंमत आणली.आता चहा आला होता.चहा घेता घेतां करमणुकीचे कार्यक्रम करण्यात आले. विजया मोडक यांनी भक्तीगीत,अंजली महाजनने विडंबन गीत,श्रद्धा भावे आणि आशा रेवणकर,रमेश घुमटकर यांनीही विनोदी कविता चुटके सांगितले.अंजली उपासनी यांनी केळीच्या पानात जेवण्याचे विशेषत: पीडी पेशंटना होणारे फायदे सांगितले नोव्हेंबर महिन्यातील मंडळाच्या कार्यक्रमासाठी विठ्ठलाची गाणी कार्यक्रम सादर केलेले महेंद्र  शेंडे सहलीस आवर्जून आले होते.त्यांच्या महाराष्ट्र गीताने कार्यक्रमाची सांगता झाली. गीताला सर्वांनी साथ दिली. परतीची वेळ झाली होती. वाटेत स्वरूपानंद यांचा आश्रम आहे.तो पाहून बस पुण्याकडे परतली.परतताना अंत्याक्षरीऐवजी श्री. मोडक यांनी जुनी हिंदी गाणी आणली होती.ती लावली.ठेका धरायला लावणाऱ्या त्या गाण्यावर अंजली महाजन आणि अंजली उपासनी यांची पावले चालत्या बसमध्येच थिरकायला लागली.सहल संपत आली तरी मने अजून मागेच रेंगाळत होती.अनेक दिवसांसाठी उर्जा घेऊन मावळतीच्या  आतच सर्व पुण्यात पोहोचले.                                                 निवेदन                                      पार्किन्सन्स मित्रमंडळाची सभा दर महिन्याच्या दुसर्‍या गुरुवारी असते.जानेवारी महिन्यातील सभा मात्र मंगळवार  १२ जानेवारी २०१६ रोजी आहे.  डॉक्टर मंदार जोग,कॅनडा ( Professor, Neurology Associate Scientific Director, LHRI Director, NPF Centre of Excellence in Movement Disorders Faculty Scholar )  यांचे  'पार्किन्सन्स आजारावरील अद्ययावत माहिती'  या विषयावर व्याख्यान आयोजित केले आहे. सर्वानी या सुवर्ण संधीचा अवश्य लाभ घ्यावा. वेळ : दुपारी ३.३० वाजता. ठिकाण : दिनानाथ मंगेशकर हॉस्पिटल,पुणे, आठवा मजला.                                  १२  जानेवारी १६  वृत्त      २०१६ या  नवीन वर्षाची सुरुवात दिनानाथ मंगेशकर हॉस्पिटल आणि पार्किन्सन्स मित्रमंडळ यांच्या संयुक्त विद्यमाने डॉक्टर मंदार जोग ( कॅनडा ) यांच्या व्याख्यानाने  झाली.समारंभास १५० शुभंकर, शुभार्थी उपस्थित होते. पार्किन्सन्स मित्रमंडळाच्या इतिहासात दिनानाथ मंगेशकर हॉस्पिटलचा सहभाग वेगवेगळ्या टप्प्यावर होता.३० जून २००२ मध्ये  दिनानाथ मंगेशकर  हॉस्पिटलने पार्किन्सन्स रुग्णांसाठी मेळावा आयोजित केला होता.त्यावेळी आपापल्या पातळीवर पीडी पेशंटना एकत्रित करण्याचे काम करणारे श्री.मधुसूदन शेंडे आणि शरच्चंद्र पटवर्धन हे जुने मित्र  भेटले.आणि त्यांचे एकत्रित काम सुरु झाले. २००८  मध्ये पार्किन्सन्स मित्रमंडळाने जागतिक पार्किन्सन्स दिनानिमित्त दिनानाथ मंगेशकर हॉस्पिटलमध्ये  मेळावा आयोजित केला.त्यावेळी उत्तम प्रतीसाद मिळाला, अनेक कार्यकर्ते मिळाले आणि मंडळाच्या कामाचा वेग वाढला.आणि आता २०१६ मध्ये हॉस्पिटल आणि मंडळ या दोघांनी एकत्रित कार्यक्रमाचे आयोजन केले आहे'Together we move better. '  कार्यक्रमाची सुरुवात 'सं गच्छ्यध्वं सं वदध्वं' या ऋग्वेदातील प्रार्थनेने झाली. यानंतर डॉक्टर मंदार जोग,दिनानाथ मंगेशकर हॉस्पिटलच्या न्युरॉलॉजी विभागाचे प्रमुख डॉक्टर राहुल कुलकर्णी,आणि पार्किन्सन्स मित्रमंडळाचे संस्थापक सदस्य शरच्चंद्र पटवर्धन यांचा श्री करमरकर यांनी पुष्प गुछ्य देऊन सत्कार केला. शरच्चंद्र पटवर्धन यांनी प्रास्ताविक केले.डॉक्टर राहुल कुलकर्णी यांनी आपले मनोगत व्यक्त केल्यावर डॉक्टर मंदार जोग यांना व्याख्यानासाठी पाचारण करण्यात आले.शोभना तीर्थळी यांनी त्यांची ओळख करून दिली.   डॉक्टर मंदार जोग (  M.D.,F.R.C.P.C. )कॅनडा येथील नॅशनल पार्किन्सन्स फाउंडेशन सेंटर ऑफ एक्स्लन्स्,इन पर्किन्सन्स डिसीज अँड मुव्हमेंट डिसॉर्डर् प्रोग्रॅम,हेल्थ सायन्स सेंटर.या संस्थेचे डायरेक्टर अहेत.वेस्टर्न युनिव्हर्सिटी मध्ये न्युरॉलॉजीचे प्रोफेसर आहेत.कॅलिफोर्निया येथिल स्टँडफर्ड रिसर्च इन्स्टिट्युट येथेही व्हिजिटींग प्रोफेसर आहेत.    टोरांटो येथे त्यांचे  न्युरॉलॉजिचे शिक्षण झले.डॉक्टर अँथनी लँग यांच्या बरोबर मुव्ह्मेंट डिसऑर्डर मध्ये फेलोशिप पुर्ण केली.एम.आय.टी.मध्ये कॉम्प्युटेशनल न्युरोसायन्समध्ये पोस्ट्डॉक्टरल फेलोशिप पुर्ण केली.त्यांची स्वतंत्र क्लिनिकल प्रॅक्टीस आहेच शिवाय पदव्युत्तर,पीएचडी,आणि पोस्ट डॉक्टरल फेलोच्या संशोधनात ते मार्गदर्शन करतात. त्यांची दोन पुस्तके प्रकाशित झालेली आहेत.Basel ganglia & their role in movement disorder या विषयातील त्यांचे शेकडो शोध  निबंध  प्रसिद्ध झालेले आहेत. मेडिकल टेक्नोलॉजीमधील पेटंटस त्याना मिळालेली आहेत.ते फक्त पेटंट घेऊन थांबले नाहीत तर न्युरो टेक्नोलॉजीमधील कंपन्याही कंपन्यांचीही त्यांनी स्थापना केली आहे. डॉक्टर जोग विविध देशात व्याख्याने देतात.तसेच कार्यशाळाही घेतात. या बहुआयामी कार्यामुळे त्याना संशोधन,अध्यापन,नवनिर्मिती साठी विविध मान्यवर संस्थांचे पुरस्कार मिळालेले आहेत. त्यांनी आपल्या व्याख्यानात सुरुवातीला पार्किन्सन्स होण्याची शक्यता कोणकोणत्या बाबीमुळे वाढू शकते हे सांगितले.डीबीएस सर्जरीबाबत विविध स्लाईड्सद्वारे माहिती सांगितली.संशोधनावस्थेतील उपचारांचा आढावा घेतला.त्यांच्या अत्यंत सोप्या शैलीतील ओघवत्या भाषणामुळे एक तास कसा गेला समजला नाही. यानंतर श्रोत्यांच्या अनेक प्रश्नाना त्यांनी उत्तरे दिली. (डॉक्टर मंदार जोग यांचे संपूर्ण भाषण वेबसाईटवर उपलब्ध करून देण्यात येणार आहे.) आभार प्रदर्शनानंतर कार्यक्रमाची सांगता झाली.कार्यक्रमाचे सूत्र संचालन शोभना तीर्थळी यांनी केले. दिनानाथ हॉस्पिटलने सर्वांसाठी चहा बिस्किटाची व्यवस्था केली होती.येथे सर्वाना एकमेकांशी चर्चा करण्यास ओळखी करून घेण्यास अवधी मिळाला.                                                              निवेदन                             शनिवार दिनांक १३ - २ - १६ रोजी पार्किन्सन्स मित्रमंडळाची सभा आयोजित केली आहे.यावेळी तिळगुळ समारंभ होणार आहे. शुभंकर आणि शुभार्थी यांच्या परस्पर अनुभव आणि विचारांची देवाणघेवाण (  sharing ) होणार आहे.यासाठी यावेळी 'पार्किन्सन्ससह जगताना जगण्याची गुणवत्ता वाढवण्यासाठी,लक्षणावर मात करण्यासाठी,आनंदी राहण्यासाठी शुभार्थीना कोणाची आणि कशी मदत होते,  याबाबतचे अनुभव सांगायचे आहेत.यात कुटुंबीय,शेजारी,डॉक्टर,मित्रमंडळ,नृत्योपाचारक असे विविध शुभंकर असतील. बरेच शुभार्थी कोणाच्याही मदतीशिवाय पीडीशी समायोजन करतात.जो काही आपला अनुभव असेल तो निसंकोचपाणे सांगण्यासाठी, शुभंकराबद्दल कृतज्ञता व्यक्त करण्यासाठी  पार्किन्सन्स मित्रमंडळ हे एक व्यासपीठ आहे.सभेला उपस्थीत राहू न शकणार्‍या शुभार्थिनी अनुभव लिहून पाठवले तरी चालतील.ते स्मरणिका किंवा संचारच्या अंकात ते दिले जातील. shobhana tirthali tirthalishobhana@yahoo.co.in Search emails shobhana tirthali <tirthalishobhana@yahoo.co.in> To milind dashputra shrikant shetye amol chaporkar hrushi dodwad devayani tirthali and 61 more..              १३ फेब्रुवारी १६ सभेचा वृत्तांत                              शनिवार दिनांक १३ - २ - १६ रोजी हॉटेल अश्विनी येथे पार्किन्सन्स मित्रमंडळाची सभा आयोजित केली होती.. शुभंकर आणि शुभार्थी यांच्या परस्पर अनुभव आणि विचारांची देवाणघेवाण ( sharing ) असा कार्यक्रम झाला.यावेळी 'पार्किन्सन्ससह जगताना जगण्याची गुणवत्ता वाढवण्यासाठी,लक्षणावर मात करण्यासाठी,आनंदी राहण्यासाठी शुभार्थीना कोणाची आणि कशी मदत होते, याबाबतचे अनुभव सांगायचे होते,कृतज्ञता व्यक्त करायची होती,.सभेस ३५ ते ४० सभासद उपस्थित होते.प्रार्थनेने सभेस सुरुवात झाली.यानंतर आशा रेवणकर यांनी भारती विद्यापीठातील Palliative care वर झालेल्या इंटरनॅशनल सेमिनारच्या सहभागाबद्दल माहिती सांगितली. त्या, शरच्चंद्र पटवर्धन,रामचंद्र करमरकर यांच्यासह या सेमिनार मध्ये सहभागी झाल्या होत्या.या अनुभवाबरोबर शुभंकर म्हणून अनुभवही सांगितले.पतीचा पीडी हाताळण्यात आणि मानसिक आधारासाठी पार्किन्सन्स मित्रमंडळाचा आधार वाटत असल्याचे मत व्यक्त केले.शरच्चंद्र पटवर्धन यांनीही आपले सेमिनारविषयी अनुभव सांगितले. यानंतर शोभना तीर्थळी यांनी शेअरिंगसाठी असा विषय ठेवण्यामागची भूमिका सांगितली.आपण सकारात्मक विचार करा असे नेहमी सांगतो पण त्यासाठी काय करायचे असा प्रश्न असतो. कृतज्ञता व्यक्त करणे हा सकारात्मकतेकडे.नेण्याचा मार्ग आहे मानसोपचार तज्ज्ञही हे सांगत असतात.सकारात्मकतेकडे जाण्याच्या विविध वाटा दाखवणार्‍या'बी +Ve सकारात्मक विचार ......प्रवास पुर्णत्वाकडे'  या पुस्तकाबाबत श्री. करमरकर यांनी  माहिती सांगितली. जानेवारी आणि फेब्रुवारी महिन्यातील शुभंकर आणि शुभार्थींचे वाढदिवस नेहमीप्रमाणे हास्याचा फुगा फोडून आणि अंजलीने स्वहस्ताने केलेली भेटकार्डे देऊन साजरे करण्यात आले. यानंतर शुभार्थींनी आपले अनुभव सांगण्यास आणि कृतज्ञता व्यक्त करण्यास सुरुवात झाली. आर्किटेक्ट असलेल्या चंद्रकांत दीवाणेनी पत्नी व मुलाच्या सहकार्याने १५ वर्षे पीडीला सहन करत असल्याचे,कार्यरत राहिल्याचे श्रेय दिले. त्यांच्याबरोबर आलेल्या मुलाने मात्र त्यांची  इच्छा शक्ती महत्वाची असल्याचे सांगितले. ९३ वर्षांचे  शुभार्थी कलबाग यांची ओपन हार्ट सर्जरी झाली आहे.त्यांच्या पत्नीला पीडी होता त्या २००४ साली निवर्तल्या.मुले परदेशी.आणि हे एकटेच राहतात.दैनंदिन व्यवहार,आजारपण.होस्पिटलायझेशन यात त्याना कोठेच अडचण येत नाही.त्यांचे सिनिअर सिटीझन गटातील सहकारी,जोडलेली माणसे त्याना मदत करतात. परभणीचे श्री सोमाणी मंडळाच्या सभांना मुद्दाम हजर राहतात.परभणीला त्याना पिडीबद्दल काहीच माहिती मिळत नव्हती.मंडळात सामील झाल्यावर मात्र पीडीबाबतची भीती कमी झाली.मंडळाबद्दल त्यांनी कृतज्ञता व्यक्त केली. मोरेश्वर काशीकर हे स्वत:ची कामे स्वत: करतात.त्यांच्या कुटुंबीयांनी त्याना अजून पीडी पेशंट म्हणून स्वीकारलेच नव्हते.आता त्याना थोडा वळताना फ्रीजिंगचा त्रास होतो. निर्णय क्षमता थोडी कमी झाली असे वाटते.पण योगाच्या सहायाने त्यावर मात करू पाहतात.स्वत:च स्वत:चे शुभंकर होण्यासाठी योगोपचाराबरोबर,रोज मराठी आणि इंग्लिश मध्ये काही तरी लिहिणे,कपडे वळत घालणे,इस्त्री करणे इत्यादी कामे ते करतात.सहा महिन्यांनी न्युरॉलॉजीस्टकडे जातात. याकाळातील सर्व बाबींचे निरीक्षण करून नोंदी करून त्याची यादी घेऊन जाऊन त्यांच्याशी चर्चा करतात.पीडी झाल्यावर  इतर उपचार न करत बसता लगेच न्युरॉलॉजीस्टनी सांगितलेली औषधे घेतली.यामुळे ही पीडी नियंत्रणात राहिला.ताठरतेसाठी व्यायाम आणि  कंपासाठी शवासन, ध्यान उपयोगी पडते.इतर शुभार्थीना घरी जाऊन मार्गदर्शन केल्याने आनंद मिळतो पीडी नसणारे लोकही मंडळासाठी काम करताना पाहून कृतज्ञता व्यक्त कारावीशी वाटते. गोपाळ तीर्थळी यांनी पीडीसह आनंदाने राहण्यात पत्नी व इतर शुभंकरांचा वाटा खूप मोठ्ठा असल्याचे सांगत आपल्या  पत्नीला इतर शुभंकराबद्दल सांगण्यास सांगितले.शोभना तीर्थळी यांनी २०१५ च्या  स्मरणिकेतील 'तुम्ही पण बना रोलमॉडेल' या लेखात तीर्थळी यांनी पार्किन्सन्सला यशस्वीपणे हाताळण्यासाठी काय केले याची सविस्तर माहिती दिल्याचे सांगितले.पार्किन्सन्स मित्रमंडळ डॉक्टर,,शेजारी,हास्यक्लब सदस्य,जेष्ठ नागरिक संघ सदस्य,घरातील नोकर अशी मोठ्ठी सपोर्ट सिस्टीम पाठीशी उभी असल्याचे सांगत या सर्वांबद्दल कृतज्ञता व्यक्त केली. फॉरेस्ट ऑफिसर असलेल्या यशवंत एकबोटे यांना पीडी झाल्यावर नैराश्य आले.फॅमीली डॉक्टर्,न्युरॉलॉजिस्ट यांनी धीर दिलाच पण पत्नीने यातून बाहेर काढण्यासाठी नेटाने प्रयत्न केले.टेबल पुसणे,कपबशी धुणे अशी छोटो छोटी कामे करायला लावली,आहार औषधे यांचे नियोजन केले,मुख्यत: सकारात्मक विचार करायला लावले.मसाजीस्ट,अमेरिकेत असली तरी तेथून पीडी बद्दल अभ्यास केल्याने,मार्गदर्शन करणारी ,मानसिक आधार देणारी मुलगी आणि इतर कुटुंबियांबद्दल कृतज्ञता व्यक्त केली. शुभार्थी देसाई यांच्या वतीने वसुधा देसाई यांनी डॉक्टर्स, सोसायटीतले शेजारी यांच्याबद्दल कृतज्ञता व्यक्त केली.देसाई यांच्या इच्छाशक्तीचाही त्यांच्या मोठ्या दुखण्यातून बरे होण्यातील वाटा सांगितला. पाडळकर हे चिंचवडहून आले होते.त्यांनी कुटुंबीय विशेषत: पत्नीबद्दल कृतज्ञता व्यक्त केली. घोलप यांनी नेहमीच सभांना येत असल्याचे आणि त्याचा फायदा होत असल्याचे सांगितले .केशव महाजन यानी पत्नीबद्दल भरभरून भावना व्यक्त केल्या.देवाबद्दल असलेली श्रद्धा आनंदी राहण्यात महत्वाची असल्याचे सांगितले.कॅरम खेळण्यासाठी येणारे पार्टनर,राजकुमार आवडता नट हे ओळखून त्यांच्या सीडी भेट देणारे मित्र अशा अनेकांबद्दल कृतज्ञता व्यक्त केली.त्यांची पत्नी अंजलीने ते आपल्या १०३ वर्षाच्या आईची  आनंदाने सेवा करतात.मुलगी आणि नातू यांचा फोनवर आवाज ऐकूनही मानसिक समाधान मिळत असल्याचे सांगितले. पद्मजा ताम्हणकर यांनी पार्किन्सन्स मंडळात आल्याने आनन्द वाटतो.इतरत्र संकोच वाटतो असे सांगितले.पती,मुले सुना स्तोत्रे,ओंकार द्वारे अध्यात्मिक साधनाही बळ देते.तरुण पिढीला  बेफिकीर म्हटले जाते पण आपल्याला त्यांची वेळोवेळी मदत होत असल्याचे सांगितले. भांगे यांनी पत्नी तसेच योगी अरविंद साहित्य,सावरकर इत्यादींच्या वाचनाने आधार मिळत असल्याचे सांगितले. श्रद्धा भावे यांनी पती, मुले योग्य तेथे मदत करतात,काळजी घेतात. पण स्वत:ची कामे स्वत: करायला लावून  आत्मविश्वास वाढवण्यास प्रवृत्त करतात असे सांगितले. अनिल कुलकर्णी यांनी सपोर्ट ग्रुप आणि न्युरॉलॉजीस्ट यांच्याबद्दल कृतज्ञता व्यक्त केली. रामचंद्र करमरकर यांना या गटात आणणार्‍या मित्राची, मधुसुदन शेंडे यांची आठवण झाली.त्यांच्यामुळे या कामात ओढला गेलो आणि यातून  खूप आनंद मिळत असल्याचे नमूद केले.शरच्चंद्र पटवर्धन आणि श्यामला शेंडे यांनी.त्यांनी उभे केलेले काम पुढे नेणार्‍या सर्वांबद्दल कृतज्ञता व्यक्त केली. या दोन तास चाललेल्या चर्चेतून प्रत्येकाला व्यक्त व्हायचं असत.यासाठी व्यासपीठ हव असत हे लक्षात आल. स्वमदत गटाबद्दल अनेकांनी कृतज्ञता व्यक्त करून अशा गटाची गरज अधोरेखित केली. अशा चर्चा वेळोवेळी ठेवणे आवश्यक आहे असे संयोजकांनाही जाणवले.  शुभार्थी नलिनी भडभडे यांचे पती मुद्दाम सभेला आले होते त्यांनी तिळगुळ समारंभासाठी देणगी दिली.वसुधा देसाई यांनी वाढदिवसाबद्दल पेढे दिले.   सर्वाना तिळगुळ देण्यात आला. आणि चहापानानंतर प्रार्थना होऊन कार्यक्रमाची सांगता झाली.                                    मार्च २०१६ वृत्त सैलानी परिवार, सांगवी यांच्याकडून देणगी. सैलानी परिवार, सांगवीच्या अरविंद काशिनाथ भागवतआणि सहकारी यांच्यामार्फत ३ मार्च या त्यांचे गुरु सैलानी यांच्या वाढदिवसाप्रीत्यर्थ सेवाभावी वृत्तीने काम करणाऱ्या संस्था निवडून सत्कार केला जातो व देणगी दिली जाते.यावर्षी नाम,स्नेहालय,कामायनी इत्यादी संस्थांबरोबर पार्किन्सन्स मित्रमंडळाचीही निवड केली होती.शरच्चंद्र पटवर्धन,आशा रेवणकर आणि अंजली महाजन यांनी या कार्यक्रमास हजर राहून हा सत्कार स्वीकारला.यावेळी सत्काराबरोबर १११११ रुपयांची देणगी दिली गेली.शुभंकर अंजली महाजन यांनी' रंगतरंग 'या दिवाळी अंकात मंडळाची माहिती देणारा लेख दिला होता.तो वाचून ही निवड करण्यात आली. १० मार्च सभेचा वृत्तांत. गुरुवार दि.१० मार्च रोजी पार्किन्सन्स मित्रमंडळाने अश्विनी हॉटेल येथे सभा आयोजित केली होती. सभेस ८० सदस्य उपस्थित होते. प्रार्थनेने सभेस सुरुवात झाली.यानंतर शुभंकर, शुभार्थी यांचे वाढदिवस साजरे करण्यात आले. डॉक्टर संजीव डोळे आणि भारती विद्यापीठाच्या होमिओपॅथी विभागाच्या प्रमुख प्रो.डॉक्टर अनिता पाटील, त्यांचे सहकारी आणि एमडी करणारे डॉक्टर यांचे स्वागत करण्यात आले. पार्किन्सन्स आणि होमिओपॅथी उपचार 'या विषयावर भारती विद्यापीठाने संशोधन प्रकल्प हाती घेतला आहे.ज्या पार्किन्सन्स शुभार्थीना या संशोधनात स्वेच्छेने सहभागी व्हायचे आहे त्यांना त्यांच्या आजाराची चिकित्सा करून वर्षभर मोफत औषधे दिली जाणार आहेत. डॉक्टर डोळे यांनी सुरुवातीला या संशोधनाचे स्वरूप आणि उद्दिष्टे सांगितली. होमिओपॅथीमध्ये' व्यक्ती तितक्या प्रकृती' असे मानले जाते.पार्किन्सन्स पेशंटच्या बाबतीतही प्रत्येकाची समस्या वेगळी असेल.या संशोधनात एमडी करणाऱ्या प्रत्येक डॉक्टरकडे एक किंवा दोन पेशंट असतील.वर्षभर ते त्या पेशंटचा फालोअप घेतील.पेशंटना सोयीच्या ठिकाणी तपासले जाईल. बदल पाहण्यासाठी व्हिडीओ शुटींग घेतले जाईल.या सर्वांना डॉक्टर डोळे मार्गदर्शन करतील.औषधेही डॉक्टर डोळे ठरवतील.निघालेले निष्कर्ष प्रकाशित केले जातील. प्रो.डॉक्टर अनिता पाटील यांनी संशोधन करणारी भारती विद्यापीठ ही संस्था ५० वर्षाचा इतिहास असलेली असून .होमिओपॅथी कॉलेजला २५ वर्षे झाली असल्याचे सांगितले.सोमवार ते शुक्रवार संस्थेच्या फिरत्या दवाखान्याद्वारे खेडोपाडी जाऊन मोफत वैद्यकीय सेवा दिली जाते असेही सांगितले.हे संशोधनही अशा सामजिक जाणीवेतून केले जात आहे.ही औषधे इतर औषधे चालू असताना घेता येतील.निरोगी माणसांवर प्रयोग करून ती तपासली असल्याने याचे दुष्परिणाम नाहीत.अ‍ॅलर्जी नाही.आपल्या न्युरॉलॉजिस्टना याबाबत सांगावे.गरज वाटल्यास डॉक्टर डोळेही त्यांच्याशी संवाद साधतील.डॉ.डोळे यांनी नागपूर येथे झालेल्या वैद्यकीय परिषदेत पार्किन्सन्सवर रिसर्च पेपर सदर केला होता त्याचा बेस्ट पेपर म्हणून गौरव झाल्याचेही डॉ.पाटील यांनी सांगितले. डॉक्टर राजश्री बोंगाळे यांनी आपल्या पीडी पेशंट वडिलांचे अनुभव सांगितले. शुभार्थी शेखर बर्वे यांनी वसुधा बर्वे यांना २०१२ पासून न्युरॉलॉजिस्ट डॉ.दिवटे यांना विचारून डॉ.डोळे यांचे होमिओपॅथी उपचार चालू केले.आजाराची वाढ झाली नाही. अ‍ॅलोपॅथीची औषधे वाढली नाहीत.स्मरणशक्ती चांगली राहिली असे फायदे झाल्याचे सांगितले शंका.मनात न ठेवता विश्वासाने औषधे घ्या असा सल्लाही दिला.दिनेश पुजारी आणि श्री. चौगुले या शुभार्थीनीही आपल्याला होमिओपॅथी औषधाने फायदा झाला असल्याचे सांगितले. डॉक्टर डोळे यांनी श्रोत्यांच्या विविध प्रश्नांना उत्तरे दिली.गोळ्या गोड असल्याने डायबेटीस पेशंटना त्रासाचे होते हा गैरसमज आहे.याला पथ्यपाणी नाही. काहीच औषधांच्या बाबतीत कांदा आणि कॉफी वर्ज्य करावे लागते.आमची औषधे प्रयोगाने सिद्ध झालेली असल्याने तुम्ही गिनिपिग आहात असा विचार करू नका असे सांगितले.उपचारात आजार वाढू नये,कदाचीत औषधाचे प्रमाण कमी होईल,मानसिक स्वास्थ्य,सर्वसाधारण तब्येत चांगली राहिल्याने आजार बळावणार नाही.हे फायदे होतील. इच्छ्युक पेशंटनी आपले सर्व रिपोर्ट,चालू असलेल्या गोळ्या प्रथम भेटीत दाखवाव्या.असे डॉ.पाटील यांनी सांगितले. अनेक शुभार्थीनी संशोधनात सहभागी होण्यासाठी नवे नोंदविली. चहा बिस्किटांचा खर्च वाढदिवसानिमित्त शरच्चंद्र पटवर्धन यांनी केला.उषा काळे यांनी पेढे दिले.